فارکس چیست و چگونه کار می‌کند؟ راهنمای کامل ورود به بازار فارکس!

بازار ارزهای خارجی که به اختصار فارکس (Forex یا FX) نامیده می شود بزرگترین و نقدشونده ترین بازار مالی جهان است. گردش مالی روزانه در این بازار به تریلیون ها دلار می رسد و فرصت های معاملاتی بی شماری را برای طیف وسیعی از شرکت کنندگان از بانک های بزرگ و موسسات مالی تا معامله گران خرده فروش فراهم می کند. این بازار ۲۴ ساعته در طول پنج روز هفته فعال است و امکان معامله ارزهای مختلف را در سراسر جهان فراهم می آورد.

در این مقاله جامع خواهیم گفت درآمد فارکس چقدر است؟ و  به بررسی دقیق بازار فارکس ویژگی های فنی آن عوامل تاثیرگذار بر قیمت ها و روش های پیش بینی قیمت خواهیم پرداخت. هدف این مقاله ارائه یک راهنمای آموزشی کامل و دقیق برای علاقه مندان به بازار فارکس است با تاکید بر رویکردی تخصصی و پرهیز از هرگونه توصیه سرمایه گذاری.

بازار ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟

فارکس مخفف عبارت Foreign Exchange به معنای تبادل ارزهای خارجی است. به بیان ساده تر فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف کشورها در برابر یکدیگر معامله می شوند. بر خلاف بازارهای سهام که در مکان های فیزیکی متمرکز هستند فارکس یک بازار غیرمتمرکز و جهانی است که از طریق شبکه ای الکترونیکی از بانک ها موسسات مالی و معامله گران در سراسر جهان فعالیت می کند.

مفهوم اصلی در معاملات فارکس بر مبنای جفت ارزها است. در هر معامله فارکس یک ارز در برابر ارز دیگر خرید و فروش می شود. برای مثال جفت ارز EUR/USD نشان دهنده معامله یورو در برابر دلار آمریکا است. ارز اول در جفت ارز ارز پایه (Base Currency) و ارز دوم ارز مظنه (Quote Currency) نامیده می شود. نرخ ارز نشان می دهد که برای خرید یک واحد از ارز پایه به چه مقدار از ارز مظنه نیاز است.

به عنوان مثال اگر نرخ EUR/USD برابر با ۱.۱۰ باشد به این معنی است که برای خرید یک یورو به ۱.۱۰ دلار آمریکا نیاز است. معامله گران در بازار فارکس با پیش بینی تغییرات نرخ ارزها به دنبال کسب سود از نوسانات قیمت هستند. اگر معامله گر پیش بینی کند که ارزش یورو در برابر دلار افزایش خواهد یافت اقدام به خرید (Buy یا Long) جفت ارز EUR/USD می کند. در مقابل اگر پیش بینی کند که ارزش یورو کاهش خواهد یافت اقدام به فروش (Sell یا Short) این جفت ارز می کند.

ویژگی های فنی بازار فارکس

بازار فارکس دارای ویژگی های فنی منحصر به فردی است که آن را از سایر بازارهای مالی متمایز می کند. درک این ویژگی ها برای هر فردی که قصد ورود به این بازار را دارد ضروری است.

اهرم (Leverage)

یکی از مهم ترین ویژگی های بازار فارکس استفاده از اهرم (Leverage) است. اهرم به معامله گران اجازه می دهد تا با سرمایه اندک حجم معاملات بزرگتری را کنترل کنند. به عبارت دیگر بروکر (کارگزار) به معامله گر اعتبار می دهد تا بتواند با چند برابر سرمایه خود معامله کند. اهرم معمولاً به صورت نسبت بیان می شود مانند ۱ : ۵۰ ۱ : ۱۰۰ یا ۱ : ۵۰۰. اهرم ۱ : ۱۰۰ به این معنی است که معامله گر می تواند با ۱ دلار سرمایه ۱۰۰ دلار معامله کند.

استفاده از اهرم می تواند سود بالقوه معاملات را به طور قابل توجهی افزایش دهد اما در عین حال ریسک معاملات را نیز به همان نسبت افزایش می دهد. در صورت حرکت قیمت در جهت نامطلوب زیان های معامله گر نیز به دلیل اهرم چند برابر خواهد بود. بنابراین استفاده از اهرم نیازمند مدیریت ریسک دقیق و آگاهی کامل از خطرات آن است.

مارجین (Margin)

مارجین (Margin) به مبلغی از سرمایه معامله گر گفته می شود که به عنوان وثیقه برای باز کردن و نگهداری معاملات اهرمی نزد بروکر نگهداری می شود. مارجین درصدی از ارزش کل معامله است و بسته به اهرم و جفت ارز مورد معامله متفاوت خواهد بود.

به عنوان مثال اگر اهرم ۱ : ۱۰۰ باشد و معامله گر قصد معامله ۱ لات استاندارد EUR/USD را داشته باشد (که معادل ۱۰۰,۰۰۰ یورو است) مارجین مورد نیاز ۱٪ از ارزش معامله خواهد بود یعنی ۱,۰۰۰ یورو (یا معادل آن به دلار بسته به ارز حساب معاملاتی). مارجین به عنوان یک حاشیه اطمینان برای بروکر عمل می کند تا در صورت بروز زیان بتواند آن را جبران کند.

اسپرد (Spread)

اسپرد (Spread) به تفاوت بین قیمت خرید (Ask Price) و قیمت فروش (Bid Price) یک جفت ارز گفته می شود. قیمت خرید قیمتی است که معامله گر می تواند ارز پایه را بخرد و قیمت فروش قیمتی است که معامله گر می تواند ارز پایه را بفروشد. اسپرد در واقع کارمزد بروکر است که به ازای انجام معاملات دریافت می کند.

اسپرد معمولاً به صورت پیپ (Pip) اندازه گیری می شود. پیپ کوچکترین واحد تغییر قیمت در بازار فارکس است. برای اکثر جفت ارزها یک پیپ برابر با ۰.۰۰۰۱ است. اسپرد می تواند ثابت (Fixed) یا متغیر (Variable) باشد. اسپرد ثابت معمولاً توسط بروکرهای مارکت میکر (Market Maker) ارائه می شود و در طول زمان ثابت می ماند. اسپرد متغیر توسط بروکرهای ECN (Electronic Communication Network) و STP (Straight Through Processing) ارائه می شود و بسته به شرایط بازار نوسان دارد.

لات (Lot)

لات (Lot) واحد استاندارد حجم معاملات در بازار فارکس است. یک لات استاندارد برابر با ۱۰۰,۰۰۰ واحد از ارز پایه است. علاوه بر لات استاندارد لات های کوچکتر نیز وجود دارند مانند مینی لات (۰.۱ لات استاندارد یا ۱۰,۰۰۰ واحد) و میکرولات (۰.۰۱ لات استاندارد یا ۱,۰۰۰ واحد). انتخاب حجم لات مناسب به سرمایه و استراتژی معاملاتی معامله گر بستگی دارد.

پیپ (Pip)

پیپ (Pip) مخفف عبارت Percentage in Point یا Price Interest Point کوچکترین واحد تغییر قیمت در بازار فارکس است. برای اکثر جفت ارزها یک پیپ برابر با ۰.۰۰۰۱ است. به عنوان مثال اگر نرخ EUR/USD از ۱.۱۰۵۰ به ۱.۱۰۵۱ تغییر کند به این معنی است که قیمت یک پیپ افزایش یافته است. ارزش پیپ بسته به جفت ارز و حجم معامله متفاوت است. محاسبه ارزش پیپ برای مدیریت ریسک و محاسبه سود و زیان معاملات ضروری است.

سواپ (Swap/Rollover)

سواپ (Swap) یا رول اور (Rollover) به نرخ بهره شبانه گفته می شود که برای نگهداری معاملات باز در پایان روز معاملاتی (معمولاً ساعت ۱۷ : ۰۰ به وقت نیویورک) محاسبه می شود. سواپ می تواند مثبت یا منفی باشد بسته به اختلاف نرخ بهره بین ارزهای جفت ارز و جهت معامله (خرید یا فروش).

اگر نرخ بهره ارز پایه بیشتر از نرخ بهره ارز مظنه باشد معامله گر برای معاملات خرید سواپ مثبت دریافت می کند و برای معاملات فروش سواپ منفی پرداخت می کند. برعکس اگر نرخ بهره ارز پایه کمتر از نرخ بهره ارز مظنه باشد معامله گر برای معاملات خرید سواپ منفی پرداخت می کند و برای معاملات فروش سواپ مثبت دریافت می کند. سواپ می تواند در معاملات بلندمدت تاثیر قابل توجهی بر سود و زیان داشته باشد.

ساعات معاملاتی

بازار فارکس یک بازار ۲۴ ساعته است که در طول پنج روز هفته (دوشنبه تا جمعه) فعال است. معاملات فارکس به صورت شبانه روزی در مراکز مالی بزرگ جهان مانند لندن نیویورک توکیو و سیدنی انجام می شود. به دلیل تفاوت مناطق زمانی بازار فارکس به طور مداوم فعال است و معامله گران می توانند در هر ساعتی از شبانه روز به معامله بپردازند.

با این حال نقدینگی و نوسانات بازار در طول ساعات مختلف روز متفاوت است. به طور کلی ساعات همپوشانی بازارهای لندن و نیویورک (بین ساعت ۱۳ : ۳۰ تا ۱۷ : ۳۰ به وقت تهران) پرنقدترین و پرنوسان ترین ساعات معاملاتی هستند. آگاهی از ساعات معاملاتی و نوسانات بازار در زمان های مختلف می تواند به معامله گران در انتخاب زمان مناسب برای انجام معاملات کمک کند.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت در بازار فارکس

قیمت ارزها در بازار فارکس تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. این عوامل را می توان به دو دسته کلی تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال تقسیم کرد.

تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis)

تحلیل فاندامنتال به بررسی عوامل اقتصادی سیاسی و اجتماعی که بر ارزش ارزها تاثیر می گذارند می پردازد. هدف تحلیل فاندامنتال شناسایی ارزش ذاتی ارزها و پیش بینی روند بلندمدت قیمت ها است. مهم ترین عوامل فاندامنتال تاثیرگذار بر بازار فارکس عبارتند از :

• شاخص های اقتصادی : شاخص های اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP) نرخ تورم نرخ بیکاری نرخ بهره و تراز تجاری وضعیت اقتصادی یک کشور را نشان می دهند و تاثیر قابل توجهی بر ارزش ارز آن کشور دارند. به طور کلی شاخص های اقتصادی قوی باعث افزایش ارزش ارز و شاخص های اقتصادی ضعیف باعث کاهش ارزش ارز می شوند. برای مثال افزایش نرخ بهره در یک کشور می تواند باعث جذب سرمایه گذاران خارجی و افزایش تقاضا برای ارز آن کشور شود.
• سیاست های پولی بانک های مرکزی : بانک های مرکزی نقش کلیدی در تعیین سیاست های پولی کشورها ایفا می کنند. تصمیمات بانک های مرکزی در مورد نرخ بهره سیاست های تسهیل کمی (Quantitative Easing) و سایر ابزارهای پولی تاثیر مستقیمی بر ارزش ارزها دارند. اعلامیه های بانک های مرکزی و اظهارات مقامات ارشد آن ها می تواند نوسانات قابل توجهی در بازار فارکس ایجاد کند.
• رویدادهای سیاسی و اقتصادی جهانی : رویدادهای سیاسی و اقتصادی جهانی مانند جنگ ها بحران های مالی انتخابات توافقات تجاری و بلایای طبیعی نیز می توانند تاثیرات عمیقی بر بازار فارکس داشته باشند. این رویدادها می توانند باعث افزایش نااطمینانی و نوسانات در بازار شوند و معامله گران را به سمت ارزهای امن تر مانند دلار آمریکا و ین ژاپن سوق دهند.

تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)

تحلیل تکنیکال به بررسی نمودارهای قیمت و استفاده از ابزارها و الگوهای تکنیکال برای پیش بینی حرکات آتی قیمت می پردازد. تحلیل تکنیکال بر این فرض استوار است که تمام اطلاعات مربوط به بازار در قیمت ها منعکس شده است و با بررسی الگوهای قیمتی گذشته می توان الگوهای مشابهی را در آینده پیش بینی کرد. مهم ترین ابزارها و تکنیک های تحلیل تکنیکال عبارتند از :

• نمودارها و الگوهای قیمتی : نمودارهای خطی میله ای و کندل استیک ابزارهای اصلی تحلیل تکنیکال هستند. معامله گران با بررسی این نمودارها به دنبال شناسایی روندها (Trends) سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance Levels) و الگوهای قیمتی (Chart Patterns) مانند سر و شانه (Head and Shoulders) دوقلو سقف/کف (Double Top/Bottom) و مثلث ها (Triangles) هستند. این الگوها و سطوح می توانند نقاط احتمالی بازگشت یا ادامه روند قیمت را نشان دهند.
• اندیکاتورهای تکنیکال : اندیکاتورهای تکنیکال ابزارهای ریاضی هستند که بر اساس داده های قیمتی محاسبه می شوند و به معامله گران در تحلیل بازار کمک می کنند. اندیکاتورهای تکنیکال متنوعی وجود دارند که هر کدام جنبه های مختلفی از بازار را تحلیل می کنند مانند میانگین های متحرک (Moving Averages) شاخص قدرت نسبی (RSI) مکدی (MACD) و باندهای بولینگر (Bollinger Bands). اندیکاتورها می توانند سیگنال های خرید و فروش نقاط اشباع خرید و فروش و قدرت روند را نشان دهند.
• حجم معاملات : حجم معاملات نشان دهنده تعداد قراردادهای معامله شده در یک دوره زمانی مشخص است. حجم معاملات می تواند اطلاعات مهمی در مورد قدرت روند و تایید الگوهای قیمتی ارائه دهد. افزایش حجم معاملات در جهت روند قیمت نشان دهنده قدرت روند است در حالی که کاهش حجم معاملات می تواند نشان دهنده ضعف روند و احتمال تغییر جهت قیمت باشد.
• تایم فریم ها : تایم فریم ها دوره های زمانی مختلفی را نشان می دهند که نمودار قیمت بر اساس آن ها رسم می شود. تایم فریم های رایج در بازار فارکس شامل تایم فریم های کوتاه مدت (مانند ۱ دقیقه ۵ دقیقه ۱۵ دقیقه) و تایم فریم های بلندمدت (مانند ۱ ساعته ۴ ساعته روزانه هفتگی و ماهانه) هستند. معامله گران بسته به سبک معاملاتی خود (کوتاه مدت یا بلندمدت) از تایم فریم های مناسب استفاده می کنند. تحلیل در تایم فریم های مختلف می تواند دیدگاه جامع تری از بازار ارائه دهد.

پیش بینی قیمت در بازار فارکس

پیش بینی قیمت در بازار فارکس یک فرآیند پیچیده و چالش برانگیز است که نیازمند دانش تجربه و مهارت است. هیچ روش قطعی برای پیش بینی دقیق قیمت ها وجود ندارد و تمام پیش بینی ها با درجه ای از عدم قطعیت همراه هستند. با این حال معامله گران با استفاده از ابزارهای تحلیل فاندامنتال و تکنیکال می توانند احتمال موفقیت پیش بینی های خود را افزایش دهند.

استفاده از تحلیل فاندامنتال برای پیش بینی بلندمدت

تحلیل فاندامنتال بیشتر برای پیش بینی روند بلندمدت قیمت ارزها کاربرد دارد. با بررسی شاخص های اقتصادی سیاست های پولی بانک های مرکزی و رویدادهای جهانی می توان چشم انداز کلی اقتصاد کشورها و تاثیر آن بر ارزش ارزها را ارزیابی کرد. به عنوان مثال اگر پیش بینی شود که اقتصاد یک کشور در حال رشد است و بانک مرکزی آن سیاست های انقباضی را در پیش خواهد گرفت می توان انتظار داشت که ارزش ارز آن کشور در بلندمدت افزایش یابد.

استفاده از تحلیل تکنیکال برای پیش بینی کوتاه مدت

تحلیل تکنیکال بیشتر برای پیش بینی حرکات کوتاه مدت قیمت ارزها کاربرد دارد. با استفاده از نمودارها الگوهای قیمتی و اندیکاتورهای تکنیکال می توان نقاط احتمالی ورود و خروج از معاملات را شناسایی کرد و از نوسانات کوتاه مدت قیمت ها سود برد. تحلیل تکنیکال به ویژه برای معامله گران روزانه و معامله گران نوسانی (Swing Traders) که به دنبال کسب سود از حرکات کوتاه مدت قیمت هستند مفید است.

نقش اخبار و رویدادها در نوسانات قیمت

اخبار و رویدادهای اقتصادی و سیاسی نقش بسیار مهمی در نوسانات قیمت در بازار فارکس ایفا می کنند. اعلامیه های مهم اقتصادی مانند گزارش های GDP نرخ تورم و نرخ بیکاری تصمیمات بانک های مرکزی در مورد نرخ بهره و رویدادهای سیاسی غیرمنتظره می توانند باعث نوسانات شدید و ناگهانی در بازار شوند. معامله گران باید به تقویم اقتصادی توجه داشته باشند و از زمان انتشار اخبار مهم آگاه باشند تا بتوانند ریسک معاملات خود را مدیریت کنند و از فرصت های معاملاتی ناشی از نوسانات بازار بهره ببرند.

مهم : لازم به تاکید است که پیش بینی قیمت در بازار فارکس همواره با ریسک همراه است و هیچ روشی نمی تواند سود قطعی را تضمین کند. هدف از پیش بینی قیمت افزایش احتمال موفقیت معاملات و مدیریت ریسک است نه تضمین سود. این مقاله صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید به عنوان توصیه سرمایه گذاری تلقی شود. تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در بازار فارکس باید بر اساس دانش تحلیل شخصی و مدیریت ریسک فردی انجام شود.

نتیجه گیری

بازار فارکس یک بازار مالی بزرگ پویا و پر از فرصت است که امکان معامله ارزهای مختلف را در سراسر جهان فراهم می کند. درک ویژگی های فنی این بازار عوامل تاثیرگذار بر قیمت ها و روش های پیش بینی قیمت برای موفقیت در معاملات فارکس ضروری است. تحلیل فاندامنتال و تکنیکال ابزارهای قدرتمندی هستند که معامله گران می توانند از آن ها برای تحلیل بازار و تصمیم گیری های معاملاتی و تخمین میزان حداقل سرمایه برای ورود به فارکس استفاده کنند.

با این حال بازار فارکس یک بازار پرریسک نیز هست و استفاده از اهرم می تواند ریسک معاملات را به طور قابل توجهی افزایش دهد. مدیریت ریسک دقیق آموزش مستمر و تمرین کافی از عوامل کلیدی موفقیت در بازار فارکس هستند. همواره به یاد داشته باشید که بازار فارکس مکانی برای سرمایه گذاری های پربازده و در عین حال پرخطر است و ورود به این بازار نیازمند آمادگی و دانش کافی است.

پرسش و پاسخ متداول (FAQ)

سوال ۱ : فارکس برای چه کسانی مناسب است؟

بازار فارکس می تواند برای افرادی مناسب باشد که به بازارهای مالی بین المللی علاقه مند هستند تمایل به یادگیری و تحلیل دارند و توانایی پذیرش ریسک را دارند. فارکس برای افرادی که به دنبال فرصت های معاملاتی ۲۴ ساعته هستند و می خواهند از نوسانات قیمت ارزها سود ببرند جذاب است. با این حال فارکس برای همه مناسب نیست و افرادی که ریسک گریز هستند یا دانش و تجربه کافی ندارند باید از ورود به این بازار خودداری کنند.

سوال ۲ : چه مقدار سرمایه برای شروع معامله گری در فارکس نیاز است؟

حداقل سرمایه مورد نیاز برای شروع معامله گری در فارکس بستگی به بروکر و نوع حساب معاملاتی دارد. برخی از بروکرها امکان باز کردن حساب با سرمایه بسیار کم (حتی چند دلار) را فراهم می کنند. با این حال توصیه می شود با سرمایه ای شروع کنید که در صورت از دست دادن آن تاثیر قابل توجهی بر زندگی مالی شما نداشته باشد. هدف از شروع با سرمایه کم یادگیری و کسب تجربه است نه کسب سودهای کلان. به مرور زمان و با افزایش دانش و تجربه می توانید سرمایه خود را افزایش دهید.

سوال ۳ : چگونه می توانم معامله گری در فارکس را یاد بگیرم؟

راه های مختلفی برای یادگیری معامله گری در فارکس وجود دارد. می توانید از منابع آموزشی آنلاین کتاب ها دوره های آموزشی و وبینارها استفاده کنید. بسیاری از بروکرها نیز منابع آموزشی رایگان برای مشتریان خود ارائه می دهند. بهترین راه برای یادگیری عملی معامله گری استفاده از حساب های دمو (آزمایشی) است. حساب های دمو به شما امکان می دهند تا با سرمایه مجازی در محیط واقعی بازار فارکس معامله کنید و استراتژی های معاملاتی خود را بدون ریسک از دست دادن سرمایه واقعی آزمایش کنید. تمرین مداوم در حساب دمو و مطالعه و تحقیق مستمر کلید موفقیت در یادگیری معامله گری فارکس است.

 

منبع: اپو بلاگ