حکم خوردن آبجو برای درمان

مصرف آبجو یا هر نوع نوشیدنی الکلی برای درمان بیماری، از منظر اسلام عموماً حرام تلقی می شود، زیرا شارع مقدس شفا را در محرمات قرار نداده است. با این حال، در شرایط خاص و اضطرار مطلق، آن هم با رعایت شروط بسیار سخت گیرانه و تأیید پزشک متخصص و متدین، ممکن است استثنائی در حد ضرورت قائل شد که این نیز موضوعی است که نیازمند دقت فراوان و بررسی فقهی است.

در زندگی هر انسانی لحظاتی پیش می آید که سلامتی جسم و جان او به خطر می افتد و در چنین بزنگاه هایی، انسان با تمام وجود به دنبال راه چاره ای برای رهایی از درد و رنج می گردد. گاه در این مسیر پرفراز و نشیب، توصیه ها یا شنیده هایی به گوش می رسد که می تواند ذهن فرد مؤمن را با پرسش های عمیقی درگیر کند؛ پرسش هایی پیرامون مرزهای شرع و ضرورت های درمانی. در میان انبوه داروها و روش های پزشکی، گاه بحث مصرف آبجو یا سایر مشروبات الکلی برای درمان بیماری مطرح می شود. اینجاست که وجدان دینی فرد به کار می افتد و او را وا می دارد تا پیش از هر اقدامی، به دنبال حکم الهی و راهنمایی های شریعت باشد. این موضوع حساس و پیچیده، نه تنها از جنبه فقهی اهمیت دارد، بلکه با ابعاد روانی و معنوی بیمار نیز گره خورده است. تصمیم گیری در چنین شرایطی، نیازمند آگاهی عمیق و اتکا به منابع معتبر دینی است تا مبادا در اوج ضعف و بیماری، مؤمن راهی را برگزیند که مغایر با رضای پروردگار باشد و سلامت روح را نیز به خطر اندازد.

اصل کلی: حرمت قاطع مسکرات در اسلام

در گستره تعالیم حیات بخش اسلام، هیچ موضوعی بدون راهنما و هدایت رها نشده است. برای هر جنبه ای از زندگی، از کوچکترین جزئیات تا مسائل کلان اجتماعی، دستورالعمل های الهی وجود دارد که مسیر سعادت بشر را روشن می سازد. در بحث سلامت و درمان نیز، این رهنمودها با دقت و ظرافت خاصی مطرح شده اند. اما یکی از احکام صریح و قاطع در شریعت اسلام، حرمت مصرف مسکرات است. این حرمت، نه تنها در فقه، بلکه در فرهنگ و باورهای مسلمانان نیز ریشه ای عمیق دارد و به عنوان یکی از گناهان کبیره شناخته می شود.

قرآن کریم، به عنوان کلام وحی الهی، صراحتاً به حرمت شراب و هر آنچه عقل را زایل می کند اشاره کرده است. آیاتی همچون آیه ۹۰ سوره مائده به وضوح بر این امر تأکید دارند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ». این آیه، شراب و قمار را رجس و از عمل شیطان دانسته و از مؤمنان می خواهد که از آن اجتناب کنند تا رستگار شوند. این بیان قرآنی، جای هیچ گونه شک و شبهه ای را در مورد حرمت مسکرات باقی نمی گذارد.

علاوه بر آیات قرآن، روایات متعدد و ارزشمندی از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) نیز بر حرمت شدید مسکرات صحه می گذارند. این روایات، نه تنها حکم شرعی را تبیین می کنند، بلکه به مضرات جسمی، روانی و معنوی مصرف کننده و جامعه نیز اشاره دارند. از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: «هر کس جرعه ای از شراب (یا هر مست کننده دیگر) بخورد؛ خداوند و ملائکه و رسولانش و مؤمنان او را لعنت می کنند. پس اگر به اندازه ای بخورد که مست شود، روح ایمان از جسد وی خارج می شود…» (کافی، ج۶، ص۳۹۹). همچنین ایشان فرموده اند: «شراب، رأس همه گناهان است» (کافی، ج۶، ص۴۰۲) و «خداوند برای شر و بدی قفلی قرار داده است که کلید آن، شراب (مسکرات) است» (کافی، ج۶، ص۴۰۳). این روایات به روشنی بیانگر عمق و اهمیت حرمت مسکرات در دیدگاه اسلام هستند.

فلسفه این حرمت، تنها به ابعاد تعبدی محدود نمی شود، بلکه حکمت های عمیق عقلی و اجتماعی نیز در آن نهفته است. اسلام همواره بر حفظ پنج اصل اساسی تأکید دارد: حفظ دین، حفظ عقل، حفظ نسل، حفظ آبرو و حفظ مال. مصرف الکل به طور مستقیم هر پنج اصل را به خطر می اندازد. از بین رفتن عقل، تضعیف باورهای دینی، آسیب به بنیان خانواده و نسل، هتک آبرو و تباهی اموال، همگی از پیامدهای شوم و غیرقابل انکار مصرف مسکرات هستند. علاوه بر این، پژوهش های علمی نیز امروزه به وضوح مضرات جسمانی آبجو و الکل را بر اعضای حیاتی بدن مانند کبد، کلیه، مغز و قلب نشان می دهند.

یکی از اصول بنیادین در فقه اسلامی که در مواجهه با بحث درمان با محرمات همواره مورد تأکید قرار گرفته، این حدیث شریف است: «إنَّ اللَّهَ لَمْ یَجْعَلْ شِفَاءً فِی حَرَامٍ»؛ به راستی که خداوند شفا را در حرام قرار نداده است. این جمله، چراغ راهی است برای مؤمنانی که در پی درمان بیماری های خود هستند و در عین حال می خواهند مسیر رضایت الهی را بپیمایند.

این روایت مشهور، به این معناست که خداوند متعال، که خود خالق انسان و آگاه به تمام نیازهای اوست، راه نجات و درمان را در آنچه که منع کرده، قرار نمی دهد. بلکه گویی در هر حرامی، ضرر و زیانی نهفته است که بر سود موهوم آن برتری دارد. از این رو، حتی اگر به ظاهر چیزی درمانی در یک حرام دیده شود، آن درمان پایدار نیست و در بلندمدت عواقب وخیم تری را به دنبال خواهد داشت.

اضطرار و انحصار درمان: استثنایی نادر با شروط سخت

در فقه اسلامی، اصل کلی بر حرمت مسکرات استوار است، اما اسلام دین یسر و سهولت است و برای شرایط فوق العاده و خارج از قاعده، استثنائاتی را در نظر گرفته است که به آن اضطرار می گویند. مفهوم اضطرار شرعی زمانی مطرح می شود که جان یا عضوی از بدن انسان مؤمن در خطر جدی و حتمی قرار گیرد و هیچ راهکار مشروع و حلالی برای رفع آن خطر وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی، شریعت با نگاهی رحمانی، راهی برای خروج از بن بست باز می کند، اما این راه، پر از شروط و قیود بسیار محکم است و هرگز به معنای مجوز عمومی برای مصرف محرمات نیست.

مفهوم اضطرار شرعی

اضطرار در فقه، حالتی است که فرد چاره ای جز انجام دادن یک فعل حرام برای حفظ جان یا دفع ضرر جدی از خود یا دیگری ندارد. این وضعیت باید به درجه ای از شدت باشد که اگر آن فعل حرام انجام نشود، حتماً آسیب جانی یا عضو حیاتی به دنبال خواهد داشت. بنابراین، یک ناراحتی خفیف یا بیماری قابل درمان با روش های دیگر، هرگز اضطرار محسوب نمی شود.

شرط انحصار درمان

مهم ترین و سخت گیرانه ترین شرط برای تجویز مصرف آبجو یا الکل درمانی، احراز انحصار درمان است. این بدان معناست که هیچ راه حل دیگری به جز مصرف ماده حرام وجود نداشته باشد و این انحصار باید به صورت قطعی یا با اطمینان بسیار بالا اثبات شود:

1. تشخیص پزشک متخصص و متدین: تصمیم گیری در این مورد به عهده خود بیمار یا افراد غیرمتخصص نیست، بلکه باید توسط یک پزشک متخصص، حاذق، امین، متعهد و مسلمان انجام شود. پزشک باید با تخصص و تجربه خود، به صورت قطعی یا با اطمینان کامل، تأیید کند که درمان بیماری مورد نظر، منحصر به فرد به مصرف آبجو یا الکل است. این به معنای آن است که اگر یک درصد هم احتمال وجود جایگزین باشد، این شرط محقق نمی شود. پزشک متدین از این جهت اهمیت دارد که هم به سوگند پزشکی خود وفادار است و هم به حدود شرعی پایبند، لذا در تشخیص خود دقت بیشتری به خرج می دهد.

2. عدم وجود جایگزین: این شرط، سنگ بنای تجویز اضطراری است. باید به طور دقیق و علمی ثابت شود که هیچ داروی حلال، روش درمانی جایگزین (چه شیمیایی، چه گیاهی، چه سنتی و چه مدرن) یا هر راهکار دیگری که همان تأثیر را داشته باشد، وجود ندارد. با توجه به پیشرفت های چشمگیر علم پزشکی در دوران معاصر، که انواع داروها و روش های درمانی جدید را ارائه کرده است، احتمال انحصار درمان به آبجو یا الکل، بسیار بسیار ضعیف و نزدیک به صفر است. معمولاً همیشه جایگزین های حلال و مؤثر وجود دارند.

3. فتاوای مراجع تقلید: مراجع عظام تقلید، با در نظر گرفتن تمام جوانب فقهی و پزشکی، در این خصوص فتوا صادر کرده اند. به عنوان مثال، آیت الله فاضل لنکرانی (ره) در جامع المسائل، ج۲، ص۳۶۱، س۱۳۳ می فرمایند: «چنانچه طبق تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان (از نظر تعهد و تدین)، یقین یا اطمینان حاصل شود که معالجه بیمار منحصر به آشامیدن آن است و جایگزین نداشته باشد (البته امروزه با توجه به کثرت و تنوع داروهای درمانی، احتمال منحصر بودن درمان به استفاده از مسکرات، بسیار ضعیف است)، می توان برای درمان به مقدار ضرورت مصرف کرد.» دیدگاه اکثر مراجع تقلید شیعه از جمله امام خمینی (ره) و آیت الله سیستانی (دام ظله) نیز بر همین مبناست: فقط به مقدار ضرورت و صرفاً برای درمان، نه برای لذت و نه بیشتر از نیاز. این فتاوا نشان می دهد که تجویز مصرف الکل برای درمان، تنها در شرایط فوق العاده و با رعایت نهایت احتیاط و محدودیت مجاز است.

4. محدودیت مقدار ضرورت: حتی در صورت احراز شرایط اضطرار و انحصار، مصرف آبجو یا الکل باید به حداقل میزان ممکن و صرفاً در حد رفع اضطرار باشد. این به معنای آن است که به محض رفع خطر جانی یا بهبود بیماری به حدی که دیگر نیازی به مصرف ماده حرام نباشد، مصرف آن باید فوراً قطع شود. این ماده برای لذت یا بیش از نیاز نباید مصرف گردد. این محدودیت دقیق، خود تأکیدی بر حرمت اصلی و استثنایی بودن این مجوز است.

بنابراین، فرد مؤمنی که با چنین وضعیتی روبرو می شود، باید با تمام توان در جستجوی راهکارهای حلال باشد و تنها در صورت انحصار مطلق و با تأیید متخصصین متدین، آن هم به حداقل میزان، به این استثنا روی آورد. این نگاه دقیق، نشان دهنده اهمیت حفظ همزمان سلامت جسم و سلامت روح در آموزه های اسلامی است.

پاسخ به شبهات و سوالات رایج

در زمینه مصرف الکل و آبجو برای درمان، پرسش ها و شبهات متعددی در ذهن افراد شکل می گیرد که نیازمند پاسخ های شفاف و فقهی است. در ادامه به برخی از این پرسش ها پرداخته می شود تا ابهامات موجود رفع گردد.

آیا الکل موجود در برخی داروها یا مواد غذایی حکم آبجو را دارد؟

این یکی از سوالات پرتکرار است. باید دانست که تفاوت مهمی بین «الکل مسکر» که در مشروبات الکلی مانند آبجو و شراب وجود دارد و باعث مستی می شود، با «الکل طبی» یا «الکل صنعتی» که در بسیاری از داروها، ضدعفونی کننده ها، عطرها و مواد غذایی به مقدار کم و با هدف غیرمست کننده استفاده می شود، وجود دارد. الکل طبی یا اتانول که برای ضدعفونی یا به عنوان حلال در داروها استفاده می شود، اگرچه خود مسکر است اما در دارو به اندازه ای کم است که باعث مستی نمی شود و اکثر مراجع آن را پاک و در صورت عدم مستی، مصرف آن را (به عنوان دارو) مجاز می دانند. اما اگر الکل به حدی باشد که منجر به مستی شود یا از نوع الکل مسکر باشد، حکم آن متفاوت است. آبجو و شراب به دلیل دارا بودن درصد مسکرکننده الکل، جزو مسکرات محسوب شده و حرام هستند.

حکم آبجوهای بدون الکل یا با درصد الکل بسیار پایین (صفر درصد) چیست؟

بحث در مورد آبجوهای بدون الکل یا صفر درصد الکل کمی پیچیده تر است. اگر فرآیند تولید این نوع آبجو به گونه ای باشد که از ابتدا الکلی در آن تولید نشده و یا به طور کامل الکل آن گرفته شده باشد و به هیچ وجه منجر به مستی نشود، اکثر مراجع مصرف آن را جایز می دانند. اما اگر در فرآیند تولید، ابتدا الکل تولید شده و سپس آن را جدا کرده باشند و در این فرآیند حتی مقدار بسیار ناچیزی الکل باقی بماند که عرفاً به آن آبجو گفته شود، برخی از مراجع همچنان احتیاط کرده و از مصرف آن نهی می کنند. مهمترین نکته اطمینان از عدم وجود هرگونه درصد مسکر در آن است.

تفاوت بین شراب و آبجو از نظر حکم شرعی چیست؟

از نظر حکم شرعی در اسلام، تفاوت ماهوی بین شراب و آبجو وجود ندارد؛ هر دو در صورت «مست کننده بودن» حرام هستند. ملاک حرمت در شریعت اسلام، «اسکار» یا مست کنندگی است. هر مایعی که خاصیت مست کنندگی داشته باشد، فارغ از منشأ و نام آن، حکم خمر را دارد و مصرف آن حرام است. بنابراین، چه آن مایع را شراب بنامیم چه آبجو، اگر خاصیت مست کنندگی داشته باشد، مصرف آن گناه کبیره محسوب می شود.

آیا برای ترک اعتیاد به الکل، مصرف کنترل شده آن مجاز است؟

در مواردی که فرد به الکل اعتیاد پیدا کرده و ترک ناگهانی آن می تواند خطرات جانی داشته باشد، این پرسش مطرح می شود که آیا مصرف کنترل شده آن برای ترک تدریجی جایز است؟ پاسخ این است که در این موارد، فرد باید حتماً به متخصصان ترک اعتیاد (پزشکان و روانشناسان متعهد) مراجعه کند. تحت نظارت دقیق پزشک و با هدف ترک و نجات جان، ممکن است درمانی که شامل کاهش تدریجی الکل تحت نظارت باشد، با رعایت شرایط اضطرار و انحصار، و با فتوای مرجع تقلید، جایز شمرده شود. اما این یک روش درمانی تخصصی است و هرگز به معنای مجوز مصرف خودسرانه نیست. هدف نهایی، رهایی کامل از این ماده حرام است.

نظر ائمه (ع) در مورد درمان با حرام در صورت اضطرار مطلق چیست؟

روایتی از امام صادق (ع) وجود دارد که در آن شخصی از حضرت می پرسد که آیا به دلیل بیماری سخت، طبیب به او توصیه کرده شراب بنوشد. حضرت فرمودند: «به آن خدایی که جان من تحت قبضه ی قدرت اوست، نخور که اگر خوردی، لحظه ای که روح به حلقت می رسید یعنی لحظه ی جانسپردن پشیمان می شوی.» این روایت نشان دهنده عمق حرمت و تأکید بر عدم شفا در حرام است. اما در مواردی که جان انسان در خطر حتمی و قطعی باشد و هیچ راهی جز استفاده از حرام برای نجات جان نباشد (مثل خوردن گوشت میته در بیابان برای حفظ جان)، احکام اضطرار جاری می شود. با این حال، همچنان تأکید بر این است که اولویت با جستجوی درمان های حلال است و شروط اضطرار و انحصار باید با دقت بسیار بالا احراز گردند. این روایت امام صادق (ع) بیشتر برای تأکید بر این نکته است که نباید به بهانه بیماری، به راحتی به سمت محرمات رفت، مگر در اضطرار مطلق و تنها برای حفظ جان.

راهکارهای جایگزین و توصیه های اسلامی برای درمان

در مواجهه با بیماری، دغدغه اصلی هر انسانی یافتن راه درمان و بازگشت به سلامتی است. اما برای یک مؤمن، این جستجو در چارچوب تعالیم الهی معنا پیدا می کند. اسلام در کنار تأکید بر رعایت اصول بهداشتی و پیشگیری، همواره بر اهمیت درمان و مراقبت از جسم تأکید کرده است، اما نه به هر قیمتی. راه های حلال و مشروع بسیاری برای دستیابی به سلامتی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.

توکل و توسل به قدرت شفابخش الهی

ایمان به خداوند، بزرگترین سرمایه مؤمن در مواجهه با مشکلات است. بیماری ها، آزمایش های الهی هستند که گاه انسان را به خویشتن خویش و پروردگارش نزدیک تر می کنند. در این مسیر، توکل به قدرت بی کران خداوند، اولین و مهم ترین گام است. قرآن کریم می فرماید: «وَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ» (شعراء/۸۰)؛ «و چون بیمار شوم، اوست که مرا شفا می دهد». این آیه، یادآور آن است که شفا دهنده اصلی، خداوند است. در کنار توکل، توسل به اهل بیت (ع) و دعا و نیایش به درگاه حق، دریچه ای به سوی رحمت الهی می گشاید. بارها مشاهده شده است که دعای خالصانه بیماران و شفایافتگان، گره گشای معضلات درمانی بوده است.

جستجوی درمان حلال و مشروع

همانطور که اشاره شد، خداوند شفا را در حرام قرار نداده است. بنابراین، وظیفه مؤمن این است که تمام تلاش خود را برای یافتن درمان های حلال و مشروع به کار گیرد. دنیای پزشکی امروز، مملو از داروهای متنوع و روش های درمانی پیشرفته است که بدون نیاز به مواد حرام، می توانند بیماری ها را درمان کنند. بیماران و خانواده هایشان باید با تحقیق و مشورت، به دنبال پزشکانی باشند که به اصول دینی پایبند بوده و در تجویز داروها، ملاحظات شرعی را در نظر بگیرند.

مشاوره با متخصصان متدین و متعهد

یکی از مهمترین گام ها در مسیر درمان حلال، مشورت با پزشکان متخصص و متدین است. این پزشکان، علاوه بر دانش روز پزشکی، به احکام شرعی نیز آشنایی دارند و می توانند بهترین راهنمایی ها را برای انتخاب دارو و روش های درمانی ارائه دهند. آن ها می توانند اطمینان حاصل کنند که هیچ جایگزین حلالی برای درمان بیماری وجود ندارد و تنها در صورت ضرورت مطلق، با رعایت دقیق شرایط فقهی، نظر خود را اعلام کنند.

اصلاح سبک زندگی اسلامی

اسلام، برنامه ای جامع برای زندگی سالم ارائه می دهد. تغذیه سالم، خواب کافی، ورزش منظم و دوری از گناهان، همگی از عوامل مؤثر در حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری ها هستند. اصلاح سبک زندگی بر اساس آموزه های دینی، نه تنها به سلامت جسم کمک می کند، بلکه آرامش روحی و روانی را نیز به ارمغان می آورد. دوری از هرگونه افراط و تفریط، و رعایت اعتدال در همه امور، از جمله تغذیه، نقش کلیدی در پیشگیری و حتی درمان بسیاری از بیماری ها دارد.

نقش دعا و نیایش در شفای بیماری ها

دعا، پل ارتباطی انسان با معبود خویش است. در زمان بیماری، دعا کردن برای شفا، هم آرامش بخش است و هم از اسباب تقرب به خداوند محسوب می شود. از ائمه اطهار (ع) ادعیه و زیارات مخصوصی برای شفای بیماران نقل شده است که مؤمنان می توانند با خلوص نیت به آن ها متوسل شوند. نیروی دعا، فراتر از تصورات مادی است و می تواند معادلات را تغییر دهد و اسباب شفا را فراهم آورد.

جنبه های روحی و معنوی: توبه و بازگشت

زندگی انسان همواره در معرض خطا و اشتباه است، اما زیبایی ایمان در این است که همواره راه بازگشت و توبه به سوی پروردگار باز است. در مسیر زندگی، گاه ممکن است فردی به دلیل ناآگاهی، وسوسه، یا حتی در شرایط اضطرار و با تشخیص اشتباه، مرتکب عملی شود که از نظر شرعی حرام است. مصرف آبجو یا الکل، حتی اگر به نیت درمان باشد و شرایط اضطرار به درستی احراز نشده باشد، می تواند فرد را در پیشگاه الهی مسئول سازد. در چنین مواقعی، توجه به جنبه های روحی و معنوی و گام نهادن در مسیر توبه و استغفار، از اهمیت حیاتی برخوردار است.

توبه، به معنای بازگشت از گناه و پشیمانی از کرده های گذشته است. خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ» (زمر/۵۳)؛ «بگو: ای بندگان من که بر خود زیاده روی کرده اید! از رحمت خدا نومید نشوید، همانا خداوند همه گناهان را می آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.» این آیه، نوید رحمت و مغفرت بی کران الهی را برای توبه کنندگان می دهد. برای کسی که به هر دلیلی، از جمله مصرف ناخواسته یا اضطراری الکل، مرتکب گناه شده است، اولین گام، پشیمانی واقعی از عمل انجام شده و سپس عزم جدی بر عدم تکرار آن است.

در صورت مصرف الکل، به ویژه اگر جنبه اعتیاد به خود گرفته باشد، توبه باید با اقدامات عملی همراه باشد. این اقدامات شامل مراجعه به متخصصان ترک اعتیاد، دوری از محیط ها و دوستان وسوسه انگیز، تقویت اراده از طریق عبادت و ذکر، و جایگزینی عادات نامناسب با رفتارهای مثبت است. ایمان و اعتقادات راسخ، نقش بسیار مهمی در تقویت اراده برای دوری از محرمات و بازگشت به سوی خداوند دارد. زمانی که فرد به عمق حکمت الهی و پیامدهای مثبت پایبندی به شریعت پی می برد، انگیزه ای قوی برای ترک گناه و حرکت در مسیر کمال معنوی پیدا می کند.

توبه فقط یک عمل لسانی نیست، بلکه یک تحول قلبی و رفتاری است. با توبه و بازگشت به سوی خداوند، نه تنها بار گناهان سبک می شود، بلکه آرامش و سکینه ای نیز بر قلب مؤمن نازل می گردد که او را در مسیر زندگی ایمانی و سالم یاری می رساند. این بازگشت، فرصتی برای جبران گذشته و شروع فصلی نو در زندگی است، فصلی که با نور ایمان و پیروی از احکام الهی روشن می شود.

نتیجه گیری: سلامت کامل در سایه شریعت

در مجموع، با نگاهی جامع به تعالیم شریعت مقدس اسلام و فتاوای مراجع عظام، می توان به این نتیجه رسید که حکم خوردن آبجو یا هر نوشیدنی الکلی دیگر برای درمان، اصولاً حرام و ممنوع است. این حکم قاطع، ریشه در آیات صریح قرآن کریم و روایات متعدد اهل بیت (ع) دارد که بر مضرات عمیق و شوم مسکرات تأکید کرده اند و تصریح نموده اند که خداوند متعال، شفا و برکت را در محرمات قرار نداده است.

تنها استثنای بسیار محدود و مشروط در این زمینه، مربوط به شرایط اضطرار مطلق و انحصار درمان است. این حالت زمانی متصور است که جان یا عضو حیاتی انسان در خطر حتمی باشد و پس از بررسی های دقیق و جامع توسط پزشک متخصص، متدین و امین، به صورت قطعی مشخص شود که هیچ راهکار حلال و جایگزین دیگری برای نجات جان یا عضو وجود ندارد. حتی در چنین شرایطی نیز، مصرف باید به حداقل میزان ممکن و صرفاً در حد ضرورت باشد و به محض رفع اضطرار، فوراً قطع گردد. با توجه به پیشرفت های روزافزون علم پزشکی، احراز چنین شرایطی در دنیای امروز بسیار نادر و نزدیک به محال به نظر می رسد.

اسلام همواره بر سلامت جسم و روح تأکید دارد و راهکارهای بسیاری برای دستیابی به آن ارائه کرده است. توکل به خداوند، توسل به اهل بیت (ع)، جستجوی درمان های حلال و مشورت با متخصصان متدین، همگی مسیرهای مشروعی هستند که مؤمن می تواند برای رهایی از بیماری انتخاب کند. سلامت واقعی، نه تنها در جسم سالم، بلکه در روح آرام و ایمان راسخ نیز تجلی می یابد. خداوند متعال، همواره بهترین ها را برای بندگانش خواسته و مسیر رستگاری را در حلال و طیب قرار داده است. با اعتماد به حکمت الهی و پیگیری مسیرهای مشروع، می توان به سلامت کامل جسم و روح دست یافت و از برکات بی شمار الهی بهره مند شد.