راز خودزنی ایران در بازی با قطر چه بود

آفتاب نیوز :

تیم ملی فوتبال ایران چهارشنبه در شبی که می توانست به رویایی ترین شب 50 سال اخیر فوتبال ایران تبدیل شود، با نتیجه سه بر دو در دیدار نیمه نهایی جام ملت های آسیا – 2023 مقابل قطر شکست خورد تا از رسیدن به فینال و رویارویی با اردن باز بماند.

این شکست در شرایطی رقم خورد که ایران در نیمه نخست خیلی زود در دقیقه شش توسط سردار آزمون به گل رسید و پس از آن چند موقعیت گل زنی داشت، اما چینش جدید و تهاجمی ایران باعث شد که ایران در فاز تدافعی عملکرد مناسبی نداشته باشد و در نهایت با شکست دو بر یک به رختکن برود.

ترکیبی جدید در مهم ترین دیدار

درست است که ایران نسبت به دیدار مقابل ژاپن تنها دو تغییر داشت و مهدی طارمی به جای محبی و احسان حاج صفی به جای میلاد محمدی به میدان رفتند، درست است که فورمیشن بازیکنان همچنان 1-3-2-4 بود و با همان چینش بازی با ژاپن و همه بازی های دوره امیر قلعه نویی به مصاف قطر رفتیم، اما چند تفاوت مهم و اساسی وجود داشت.

هدردادن طارمی!

مورد اول، دورکردن مهدی طارمی از دروازه و قراردادن او در پست وینگر چپ به جای محمد محبی بود. این تصمیم در شرایطی گرفته شد که مهدی طارمی در دوره حضور امیر قلعه نویی، همیشه پشت مهاجم هدف ایران و به صورت آزاد بازی می کرد و اجازه سرک کشیدن به تمام نقاط زمین را داشت. با این حال سرمربی تیم ملی در چنین بازی مهمی تصمیم گرفت که برای اولین بار جای مهدی طارمی را تغییر دهد که تصمیمی پرریسک و خطرناک، خصوصا در زمان انتقال منفی (بازگشت به فاز دفاعی) تیم ملی بود. همین موضوع باعث شد مهدی طارمی نتواند در پستی که شاید آخرین بار چهار سال پیش در آن بازی کرده بود، عملکرد خوبی داشته باشد و یکی از شب های پرانتقادش را پشت سر بگذارد.

در کنار دورکردن مهدی طارمی از دروازه که او را در امر گل زنی ناکام گذاشت، طارمی بازیکنی نیست که در پست وینگر چپ بتواند در انتقال منفی در فاز تدافعی عملکرد مناسبی داشته باشد و عجیب است که چرا این موضوع توسط کادر فنی نادیده گرفته شد؛ شاید آن ها پس از برد مقابل ژاپن، قطر را دست کم گرفته بودند. همین موضوع باعث شد که ایران در نیمه نخست با نفوذ های متعدد بازیکنان قطر از سمت چپ دفاعی ایران مواجه شود و خط دفاعی ایران که میانگین سنی بالایی هم داشت، مقابل بازیکنان سرعتی حریف به مشکل بربخورد.

کلید پنهان قلعه نویی گم شد

از زمانی که امیر قلعه نویی از سامان قدوس به عنوان پستی مشابه پست شماره 8 در کنار سعید عزت اللهی استفاده کرد، آهنگ بازی تیم ملی بهتر شد و شاید این تصمیم قلعه نویی، بهترین و هوشمندانه ترین تصمیم او در دوره جدیدش بود؛ چرا که قدوس با وجود کیفیت بالایی که در همه این سال ها داشت، جایی در ترکیب اصلی تیم ملی نمی یافت.

نقش سامان قدوس در پست شماره 8 در تیم ملی امیر قلعه نویی از همه بازیکنان کلیدی تر است و او به بازیکنی بدون جایگزین در ترکیب ایران بدل شده است. برای یادآوری بدون جایگزین بودن سامان قدوس کافی است بازی ایران – ازبکستان در مقدماتی جام جهانی 2026 را به یاد بیاورید. ایران در آن بازی در نیمه نخست با حضور قدوس برتری مطلق داشت و با نتیجه 2 بر صفر نیمه اول را به پایان رساند، اما پس از مصدومیت این بازیکن و تعویض شدنش در نیمه دوم، ازبکستان بازی را به دست گرفت و نهایتا ایران به سختی توانست با یک تساوی دو بر دو آن بازی را به پایان برساند.

با این حال امیر قلعه نویی در بازی با ژاپن، با توجه به محرومیت مهدی طارمی مجبور شد که سامان قدوس را به جای طارمی بازی دهد و از امید ابراهیمی در کنار سعید عزت اللهی استفاده کند؛ تدبیری که در آن بازی به خوبی جواب داد و ایران با نمایشی فوق العاده توانست ژاپن را با نتیجه دو بر یک شکست دهد. آن پیروزی باعث شد که امیر قلعه نویی نقش مهم سامان قدوس در کمربند میانی ایران را نادیده بگیرد و دوباره از این بازیکن در پست هافبک تهاجمی استفاده کند که باعث شد قدوس نتواند عملکرد خوبی در نیمه اول از خود نشان دهد.

راهکار قلعه نویی در نیمه دوم چه بود؟

راهکار سرمربی تیم ملی در نیمه دوم برای حل مشکلات تیمش ساده بود. او با یک تعویض به همان چینش سابقش بازگشت. برای این کار امید ابراهیمی جایش را به محمد محبی داد تا طارمی و قدوس به پست همیشگی شان برگردند و آهنگ بازی تیم ملی درست شود. این تصمیم جواب هم داد و ایران در نیمه دوم سوار بر بازی شد و موقعیت های متعدد زیادی ایجاد کرد، اما بدشانسی اجازه نداد که ایران جز یک پنالتی که در ابتدای نیمه دوم به گل تبدیل شد، به گل دیگری برسد و در نهایت با دریافت گل سوم با نتیجه سه بر دو شکست خورد.

واکنش قلعه نویی به آنالیز اشتباه قطر

امیر قلعه نویی در نشست خبری پس از بازی از عملکرد بی نقص و غیر قابل انتقاد تیمش در نیمه دوم صحبت کرد که درست هم بود، اما تکلیف نیمه اول که تیم ملی بازی برده را با باخت به رختکن رفت، چه می شود؟

خبرنگار سفیر سبز در نشست خبری پس از این دیدار این موضوع را برای امیر قلعه نویی مطرح کرد و از او پرسید که آیا آنالیز اشتباهی از قطر داشته اند که مجبور به تغییر پست بازیکنان در نیمه دوم شده است؟ پاسخ امیر قلعه نویی، اما کمی عجیب بود و او این موضوع را رد و از آنالیز بسیار خوبشان از قطری ها صحبت کرد.

با این حال نتیجه و عملکرد ایران مقابل قطر در نیمه اول گویای همه چیز بود و به وضوح دست کم گرفتن توانایی های قطری ها را نشان می داد. جالب است که مارکس لوپس، سرمربی قطر، در نشست خبری پس از بازی به فضای بین وینگر و مدافعان کناری ایران اشاره کرد. او گفت: تلاش کردیم در خط حمله با سرعت زیادی بازی کنیم. اکرم عفیف بازیکنی متفاوت است و از کیفیت او بهره بردیم. بازیکنان ما تلاش کردند فضایی پشت مدافعان ایران پیدا کنند که گاهی شرایط برای ما خوب پیش می رفت.

در هر صورت جام ملت های آسیا – 2023 برای ایران با تلخی هر چه تمام تر به پایان رسید و تیم ملی نتوانست به حسرت 49 ساله اش را پایان دهد. با این حال بهتر است که کادر فنی تیم ملی روی نقاط ضعف تیم ملی در مباحث فنی و روانی توجه کند و خودش را هم از بند اتفاقات گذشته – چه جام ملت های 2023 و چه جام ملت های 2007 – رها کند. در حال حاضر همه منتظر تغییر نسل تیم ملی مسن ایران اند و برای کمتر کسی از اهالی فوتبال مهم است که در گذشته چه کم لطفی ای در حق کادر فنی تیم ملی شده است؛ چرا که حالا فرصتی دوباره به این کادر داده شده است.