19 مرداد در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری سفیر سبز، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 19 مرداد برابر 9 آگوست را ورق می‌زنیم.

***

ماروین لی مینسکی

۹ آگوست ۱۹۲۷ میلادی برابر با ۱۹ مرداد ۱۳۰۶ خورشیدی، ماروین لی مینسکی، زیست‌شیمی‌دان آمریکایی و بنیانگذار پروژه هوش مصنوعی در موسسه فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) به‌دنیا آمد. مینسکی کمک‌های زیادی به توسعه هوش مصنوعی، روان‌شناسی شناختی، ریاضیات، زبان‌شناسی رایانشی، رباتیک و اپتیک ارائه کرد. او چند اختراع ازجمله اولین شبیه‌ساز شبکه عصبی، اولین نمایشگر گرافیکی روی سر و اولین میکروسکوپ اسکن هم‌کانونی در کارنامه دارد. از دیگر اختراعات او می‌توان به دست‌های مکانیکی و دستگاه سینث‌سایزر ماوس برای تغییرات موسیقی اشاره کرد. مینسکی در سال‌های پایانی عمر عمدتاً روی انتقال ظرفیت انسان برای استدلال عقل سلیم به ماشین‌ها کار می‌کرد.

مری جی راس

۹ آگوست ۱۹۰۸ میلادی برابر با ۱۹ مرداد ۱۲۸۷ خورشیدی، مری گلدا راس، مهندس آمریکایی و اولین مهندس زن هوافضای بومی آمریکا (سرخپوست چِروکی) شناخته‌شده به‌دنیا آمد. کار او با چند سال تدریس در دبیرستان آغاز شد. سال ۱۹۴۱، او به‌عنوان ریاضی‌دان در شرکت لاکهید استخدام شد و روی مسائل مربوط به طراحی هواپیماهای جنگنده کار کرد. سال ۱۹۵۲، به دنبال علاقه‌اش به سفرهای فضایی میان‌سیاره‌ای، به برنامه توسعه پیشرفته لاکهید رفت و در آنجا کار روی موشک‌ها و راکت‌ها را آغاز کرد. به‌ویژه، کار او برای پروژه موشک فضایی آگنا و ریاضیات مدارهای ماهواره‌ای حیاتی بود. این برنامه به پروازهای فضایی آپولو منجر شد.

ادوارد فرانکلند

۹ آگوست ۱۸۹۹ میلادی برابر با ۱۹ مرداد ۱۲۷۸ خورشیدی، سِر ادوارد فرانکلند، شیمی‌دان انگلیسی که یکی از اولین محققان در زمینه شیمی ساختاری بود درگذشت. او پیوند شیمیایی را کشف کرد و به‌عنوان پدر ظرفیت شناخته شد. ظرفیت یا والنسی (والنتیا) عددی است که مشخص می‌کند یک نوع اتم حداکثر می‌تواند با چند اتم دیگر پیوند برقرار کند. او ترکیبات آلی فلزی- مولکول‌های ترکیبی عناصر غیرفلزی آلی آشنا (مانند کربن، هیدروژن، نیتروژن، گوگرد، فسفر) را با فلزات واقعی مورد مطالعه قرار داد. تا سال ۱۸۵۰، او مولکول‌های آلی کوچکی حاوی فلزاتی مانند روی تهیه کرد. دو سال بعد، او نظریه ظرفیت را ابداع کرد که نشان می‌داد هر نوع اتم ظرفیت ثابتی برای ترکیب با اتم‌های دیگر دارد. فرانکلند به دلیل تحقیقاتش درباره تصفیه آب و خدماتش به دولت به‌عنوان تحلیلگر آب، در سال ۱۸۹۷ لقب شوالیه گرفت.

ارنست هکل

۹ آگوست ۱۹۱۹ میلادی برابر با ۱۹ مرداد ۱۲۹۸ خورشیدی، ارنست هاینریش فیلیپ اوت هکل، طبیعت‌شناس و زیست‌شناس آلمانی که قلمرو جانوران را به جانداران تک‌سلولی و چند‌سلولی تقسیم کرد درگذشت. هکل از طرفداران پرشور نظریه‌های داروین بود و ماموریت‌های اکتشافی علمی متعددی را رهبری کرد و ۴هزار گونه جدید از جانوران دریایی پایین را فهرست‌بندی کرد. باوجوداین، او عبارتی را رایج کرد که مفهومی اشتباهی داشت و معتقد بود که رشدشناسی یا آنتوژنی، فیلوژنی را بازنویسی می‌کند. به‌این‌معنی که هکل تصور می‌کرد هر جنین جانوری در تمام مراحل تکاملی قبلی‌اش توسعه می‌یابد. برداشت او بر اساس شباهت قابل توجه جنین‌های جانداران اولیه بود درحالی‌که جنین مهره‌داران می‌توانند از چنین تفسیری پیروی نکند. اما با این وجود این تصور اشتباه، او باعث شد که پژوهش‌های بسیاری در این حوزه انجام شد. هکل بسیاری از واژگانی را که که امروزه، زیست‌شناسان استفاده می‌کنند، ابداع کرد که ازجمله آنها می‌توان به اکولوژی، شاخه (آرایه‌ رده‌بندی علمی جانداران که پایین‌تر از فرمانرو و بالاتر از رده جای دارد) و فیلوژنی (تبارزایی) اشاره کرد.