پوشش جانوری و گیاهی روستای جواهر ده در رامسر

روستای جواهرده نگینی سبز در دل استان مازندران نه تنها به خاطر جاذبه های گردشگری و آب و هوای مطبوعش شهرت دارد بلکه به دلیل تنوع زیستی و پوشش گیاهی و جانوری غنی اش نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این منطقه با قرار گرفتن در ارتفاعات البرز و بهره مندی از شرایط اقلیمی خاص زیستگاه گونه های متنوعی از گیاهان و جانوران شده است. متاسفانه این میراث طبیعی ارزشمند به دلیل عوامل مختلفی از جمله فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوایی در معرض تهدید قرار گرفته است. از این رو شناخت دقیق تر این تنوع زیستی و تلاش برای حفاظت از آن امری ضروری است. در این مقاله به بررسی جامع پوشش گیاهی و جانوری روستای جواهرده می پردازیم عوامل تاثیرگذار بر طبیعت آن را بررسی می کنیم و در نهایت راهکارهایی برای حفاظت از این منطقه ارائه می دهیم. هدف ما افزایش آگاهی و ایجاد انگیزه در مخاطبان برای حفاظت از این گنجینه طبیعی است.

معرفی روستای جواهرده و موقعیت

جواهرده روستایی ییلاقی در دهستان سخت سر شهرستان رامسر استان مازندران در دامنه های البرز جای گرفته است. این روستا با قدمتی دیرینه در ارتفاع تقریبی 2000 متری از سطح دریا واقع شده و به دلیل آب و هوای خنک و مناظر طبیعی بکر همواره مورد توجه گردشگران بوده است. نام جواهرده به روایتی از وجود گنجینه های ارزشمند در این منطقه گرفته شده است اگرچه برخی دیگر معتقدند که این نام به دلیل زیبایی و درخشندگی طبیعت این روستا به آن اطلاق شده است. جواهرده علاوه بر جاذبه های طبیعی دارای آثار تاریخی و فرهنگی نیز می باشد که از جمله آن ها می توان به مسجد آدینه و گورهای گبری اشاره کرد. این روستا با حفظ بافت سنتی خود همچنان به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب در شمال ایران شناخته می شود.

موقعیت جغرافیایی روستای جواهرده

روستای جواهرده در 27 کیلومتری شهر رامسر و در ارتفاع حدود 2000 متری از سطح دریا واقع شده است. این موقعیت جغرافیایی سبب شده تا جواهرده از آب و هوایی خنک و کوهستانی برخوردار باشد. روستا از شمال به دشت های منتهی به دریای خزر از جنوب به کوه های البرز از شرق به روستای جنت رودبار و از غرب به روستای سلمه سرا محدود می شود. این موقعیت استراتژیک جواهرده را به یک نقطه اتصال بین مناطق جلگه ای و کوهستانی تبدیل کرده و نقش مهمی در تبادل فرهنگی و اقتصادی منطقه ایفا می کند.

تنوع زیستی روستای جواهرده

تنوع زیستی روستای جواهرده ناشی از موقعیت جغرافیایی خاص و شرایط اقلیمی متنوع آن است. این روستا به دلیل قرار گرفتن در منطقه انتقالی بین جنگل های هیرکانی و مراتع کوهستانی دارای اکوسیستم های متنوعی است که زیستگاه گونه های مختلف گیاهی و جانوری شده اند. از جنگل های انبوه با درختان سر به فلک کشیده گرفته تا مراتع سرسبز و چشمه های زلال هر کدام نقش مهمی در حفظ این تنوع زیستی ایفا می کنند. متاسفانه این تنوع زیستی ارزشمند به دلیل فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوایی در معرض خطر قرار گرفته است و نیازمند توجه و حفاظت جدی است.

پوشش گیاهی جواهرده

پوشش گیاهی جواهرده شامل جنگل های انبوه مراتع سرسبز و گیاهان دارویی متنوع است. جنگل های این منطقه عمدتاً از درختان پهن برگ مانند راش توسکا افرا و بلوط تشکیل شده اند. در مراتع جواهرده نیز انواع گیاهان علفی و بوته ای رشد می کنند که نقش مهمی در تغذیه دام ها و حفظ خاک دارند. علاوه بر این جواهرده به دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب زیستگاه گیاهان دارویی با ارزشی مانند گل گاوزبان آویشن پونه و بابونه نیز می باشد. این گیاهان دارویی علاوه بر ارزش اقتصادی نقش مهمی در حفظ سلامت و بهداشت جوامع محلی ایفا می کنند.

جنگل های اطراف جواهرده

جنگل های اطراف جواهرده بخشی از جنگل های هیرکانی هستند که به عنوان یکی از ارزشمندترین اکوسیستم های جهان شناخته می شوند. این جنگل ها با قدمتی میلیون ها ساله پناهگاه گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فردی هستند. درختان بلند قامت راش توسکا افرا و بلوط با ایجاد سایه و رطوبت شرایط مناسبی را برای رشد سایر گیاهان و جانوران فراهم می کنند. جنگل های جواهرده علاوه بر ارزش زیست محیطی نقش مهمی در تنظیم آب و هوا حفظ خاک و تامین منابع چوبی دارند.

گونه های درختی جواهرده

گونه های درختی متنوعی در جنگل های جواهرده یافت می شوند که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. درخت راش با برگ های پهن و خزان دار یکی از فراوان ترین گونه های درختی در این منطقه است. درخت توسکا نیز با توانایی رشد در خاک های مرطوب نقش مهمی در حفظ حریم رودخانه ها و جلوگیری از فرسایش خاک دارد. درخت افرا با برگ های رنگارنگ در فصل پاییز زیبایی خاصی به جنگل های جواهرده می بخشد. درخت بلوط نیز با چوب سخت و مقاوم از دیرباز مورد استفاده جوامع محلی بوده است.

گیاهان دارویی جواهرده

جواهرده به دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب زیستگاه گیاهان دارویی با ارزشی است که از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته اند. گل گاوزبان با خواص آرام بخش و ضد التهابی یکی از محبوب ترین گیاهان دارویی در این منطقه است. آویشن نیز با خواص ضد میکروبی و ضد سرفه در درمان بیماری های تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد. پونه با خواص ضد اسپاسم و ضد درد در درمان مشکلات گوارشی کاربرد دارد. بابونه نیز با خواص ضد التهابی و آرام بخش در درمان مشکلات پوستی و اضطراب مورد استفاده قرار می گیرد. جمع آوری و فرآوری گیاهان دارویی یکی از منابع درآمد جوامع محلی در جواهرده است.

پوشش جانوری جواهرده

پوشش جانوری جواهرده شامل پستانداران پرندگان خزندگان و دوزیستان متنوعی است که هر کدام نقش مهمی در اکوسیستم این منطقه ایفا می کنند. پستانداران بزرگی مانند خرس قهوه ای پلنگ و گراز در جنگل های جواهرده زندگی می کنند. پرندگان شکاری مانند عقاب و شاهین نیز در آسمان این منطقه به چشم می خورند. خزندگان و دوزیستان نیز با تنوع گونه ای بالا در حفظ تعادل اکولوژیکی جواهرده نقش دارند. متاسفانه شکار غیرقانونی و تخریب زیستگاه ها جمعیت برخی از این گونه های جانوری را به شدت کاهش داده است.

پستانداران جواهرده

پستانداران متنوعی در جواهرده زندگی می کنند که از جمله آن ها می توان به خرس قهوه ای پلنگ گراز شغال روباه گرگ خرگوش و سنجاب اشاره کرد. خرس قهوه ای به عنوان بزرگترین پستاندار این منطقه نقش مهمی در پراکنش بذرها و کنترل جمعیت سایر جانوران دارد. پلنگ نیز به عنوان یک شکارچی راس هرم غذایی در حفظ تعادل اکوسیستم نقش دارد. گراز با تغذیه از ریشه گیاهان و کرم های خاکی به هوادهی خاک کمک می کند. شغال و روباه نیز با شکار جوندگان و حشرات در کنترل آفات کشاورزی نقش دارند.

پرندگان جواهرده

پرندگان متنوعی در آسمان جواهرده به پرواز در می آیند که از جمله آن ها می توان به عقاب شاهین قرقی جغد کلاغ گنجشک بلبل دارکوب و سینه سرخ اشاره کرد. عقاب و شاهین به عنوان پرندگان شکاری با شکار جوندگان و پرندگان کوچک در کنترل جمعیت آن ها نقش دارند. جغد نیز با شکار شبانه در کنترل جمعیت جوندگان شب زی نقش دارد. کلاغ با تغذیه از لاشه ها و پسماندها در پاکسازی محیط زیست نقش دارد. بلبل و سینه سرخ نیز با آواز دلنشین خود زیبایی خاصی به طبیعت جواهرده می بخشند.

خزندگان و دوزیستان جواهرده

خزندگان و دوزیستان نیز با تنوع گونه ای بالا در جواهرده یافت می شوند. از جمله خزندگان این منطقه می توان به مار مارمولک و لاک پشت اشاره کرد. از جمله دوزیستان نیز می توان به قورباغه و وزغ اشاره کرد. مارها با شکار جوندگان و حشرات در کنترل جمعیت آن ها نقش دارند. قورباغه ها و وزغ ها نیز با تغذیه از حشرات در کنترل آفات کشاورزی نقش دارند. متاسفانه تخریب زیستگاه ها و آلودگی آب ها جمعیت برخی از این گونه ها را به شدت کاهش داده است.

عوامل تاثیرگذار بر طبیعت جواهرده

طبیعت جواهرده تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که از جمله آن ها می توان به اقلیم فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوایی اشاره کرد. اقلیم با تاثیر بر دما بارش و رطوبت نقش مهمی در تعیین نوع پوشش گیاهی و جانوری منطقه دارد. فعالیت های انسانی مانند جنگل زدایی شکار غیرقانونی و آلودگی محیط زیست می تواند به تخریب زیستگاه ها و کاهش تنوع زیستی منجر شود. تغییرات آب و هوایی نیز با افزایش دما و تغییر الگوهای بارش می تواند به تغییر در ترکیب گونه ای و کاهش جمعیت برخی از گونه ها منجر شود.

اقلیم و آب و هوای جواهرده

جواهرده به دلیل قرار گرفتن در ارتفاعات البرز از آب و هوایی خنک و کوهستانی برخوردار است. تابستان های این منطقه معتدل و خنک و زمستان های آن سرد و پر بارش است. میزان بارش سالانه در جواهرده نسبتاً بالا است و بیشتر به صورت برف در فصل زمستان می بارد. این شرایط اقلیمی سبب شده تا جواهرده از پوشش گیاهی و جانوری غنی برخوردار باشد.

اهمیت و حفاظت از فلور و فون جواهرده

حفاظت از فلور و فون جواهرده به دلایل مختلفی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اولاً تنوع زیستی این منطقه یک میراث طبیعی ارزشمند است که باید برای نسل های آینده حفظ شود. ثانیاً پوشش گیاهی و جانوری جواهرده نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی منطقه دارد. ثالثاً گیاهان دارویی و سایر محصولات طبیعی جواهرده منبع درآمد جوامع محلی است. برای حفاظت از فلور و فون جواهرده لازم است اقداماتی مانند جلوگیری از جنگل زدایی مبارزه با شکار غیرقانونی کاهش آلودگی محیط زیست و آموزش جوامع محلی انجام شود.

بهترین فصل بازدید برای مشاهده طبیعت جواهرده

بهترین فصل برای بازدید از طبیعت جواهرده فصل بهار و تابستان است. در این فصول هوا معتدل و خنک است و طبیعت در اوج زیبایی و سرسبزی خود قرار دارد. در فصل بهار گل های وحشی در مراتع می رویند و جنگل ها پر از پرندگان مهاجر می شوند. در فصل تابستان نیز می توان از آب و هوای خنک و مناظر طبیعی بکر جواهرده لذت برد. البته فصل پاییز نیز با رنگارنگ شدن برگ درختان زیبایی خاص خود را دارد اما هوا در این فصل سردتر است.

پوشش گیاهی غالب روستای جواهرده چیست؟

پوشش گیاهی غالب جواهرده شامل جنگل های انبوه با درختان راش توسکا افرا و مراتع سرسبز با گیاهان علفی و بوته ای است.

چه حیواناتی در منطقه جواهرده رامسر یافت می شوند؟

در منطقه جواهرده حیواناتی مانند خرس قهوه ای پلنگ گراز شغال روباه عقاب شاهین و انواع خزندگان و دوزیستان یافت می شوند.

بهترین زمان برای بازدید از طبیعت جواهرده چه فصلی است؟

بهترین زمان برای بازدید از طبیعت جواهرده فصل بهار و تابستان است که هوا معتدل و طبیعت در اوج سرسبزی قرار دارد.

آیا گونه های جانوری خاصی بومی جواهرده هستند؟

اگرچه گونه جانوری کاملا بومی و منحصر به فردی وجود ندارد اما جواهرده زیستگاه مهمی برای گونه های ارزشمندی مانند پلنگ و خرس قهوه ای است.

اهمیت حفاظت از محیط زیست در جواهرده چیست؟

حفاظت از محیط زیست جواهرده برای حفظ تنوع زیستی تعادل اکولوژیکی منطقه و تامین منابع درآمد جوامع محلی ضروری است.