نحوه سرچ برای مقاله سیستماتیک ریویو

جستجوی دقیق و نظام‌مند برای مقالات مرور سیستماتیک فرآیندی کلیدی است. این نوع مرور بر اساس پروتکلی مشخص انجام شده و شامل شناسایی ارزیابی و ترکیب مطالعات مرتبط است. ابزارهایی مانند PubMed با استفاده از تگ‌های خاص مثل [PT] “Systematic review” به این جستجو کمک می‌کنند.

انجام یک مرور سیستماتیک نیازمند یک رویکرد ساختاریافته برای یافتن تمامی شواهد مرتبط است. این فرآیند از تدوین دقیق سوال پژوهش آغاز شده و تا غربالگری نتایج و مستندسازی کامل ادامه می‌یابد. تسلط بر تکنیک‌های جستجو و استفاده صحیح از پایگاه‌های اطلاعاتی برای اطمینان از جامعیت و دقت نتایج ضروری است. این رویکرد نظام‌مند پایه‌ای محکم برای سنتز شواهد و دستیابی به نتایج قابل اعتماد فراهم می‌کند.

مقاله مروری سیستماتیک و اهمیت جستجوی دقیق

یک مرور سیستماتیک به عنوان اوج سلسله مراتب شواهد در بسیاری از حوزه‌ها به خصوص علوم سلامت شناخته می‌شود. این روش پژوهشی شامل شناسایی ارزیابی انتقادی و ترکیب نتایج مطالعات فردی متعدد مرتبط با یک سوال پژوهشی مشخص و دقیق است. تفاوت اصلی آن با مرورهای روایتی در رویکرد نظام‌مند شفاف و قابل تکرار آن است که بر اساس پروتکلی از پیش تعریف شده انجام می‌پذیرد. سنگ بنای یک مرور سیستماتیک قوی استراتژی جستجوی جامع و دقیقی است که با هدف یافتن تمامی شواهد مرتبط اعم از منتشر شده و منتشر نشده طراحی و اجرا می‌شود. اهمیت این مرحله از آنجا ناشی می‌شود که هرگونه قصور در شناسایی مطالعات کلیدی می‌تواند منجر به سوگیری در نتایج نهایی و کاهش اعتبار سنتز شواهد شود. بنابراین تسلط بر فنون جستجوی اطلاعات و اجرای یک فرآیند جستجوی نظام‌مند حیاتی‌ترین گام برای اطمینان از پوشش کامل ادبیات علمی و کاهش سوگیری انتخاب در یک مرور سیستماتیک است. این دقت در جستجو قابلیت تکرارپذیری مرور را نیز تضمین می‌کند.

مراحل کلیدی جستجو برای مرور سیستماتیک

فرآیند شناسایی شواهد برای یک مرور سیستماتیک مجموعه‌ای از گام‌های متوالی و به هم پیوسته است که هر یک نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای موشکافانه است. این رویکرد ساختاریافته تضمین می‌کند که جستجو به صورت نظام‌مند شفاف و قابل ردیابی انجام پذیرد. این فرآیند از مراحل اولیه تدوین سوال پژوهش آغاز شده و با انتخاب منابع اطلاعاتی مناسب توسعه واژگان و استراتژی‌های جستجو و اجرای این استراتژی‌ها در پایگاه‌های مختلف ادامه می‌یابد. هر گام بر یافته‌های گام قبلی بنا شده و اغلب نیازمند بازنگری و اصلاح بر اساس نتایج اولیه است. هدف نهایی این مراحل ایجاد یک مجموعه جامع و بدون سوگیری از مطالعات بالقوه مرتبط است که اساس مرحله بعدی یعنی غربالگری و انتخاب مقالات را تشکیل می‌دهد. اجرای دقیق و مستندسازی کامل این مراحل برای اطمینان از اعتبار و قابلیت اطمینان نتایج حاصل از سنتز شواهد در مرور سیستماتیک ضروری است.

تدوین سوال پژوهش

تدوین دقیق و مشخص سوال پژوهش اولین و حیاتی‌ترین گام در فرآیند انجام یک مرور سیستماتیک است. سوال پژوهش به عنوان نقشه راه عمل کرده و دامنه و پارامترهای جستجوی شواهد را تعیین می‌کند. یک سوال مبهم یا بیش از حد گسترده می‌تواند منجر به حجم عظیمی از نتایج نامرتبط و دشواری در سنتز داده‌ها شود در حالی که سوال بیش از حد محدود ممکن است شواهد کلیدی را از دست بدهد. چارچوب‌های ساختاریافته‌ای مانند PICO (Population, Intervention, Comparison, Outcome) به ویژه در حوزه علوم سلامت برای کمک به تدوین سوال مشخص و قابل پاسخگویی به کار می‌روند. بسته به نوع مرور ممکن است از چارچوب‌های دیگری مانند PICOS (شامل Study Design) یا PECO (برای مواجهات) استفاده شود. هر عنصر سوال (جمعیت مورد مطالعه مداخله یا مواجهه مقایسه‌کننده و پیامدهای مورد نظر) باید به وضوح تعریف شود. این شفافیت در تعریف عناصر سوال امکان ترجمه دقیق آن به واژگان و استراتژی‌های جستجو را فراهم کرده و اطمینان می‌دهد که جستجو بر یافتن مطالعاتی متمرکز است که مستقیماً به سوال پژوهش پاسخ می‌دهند در نتیجه کارایی و اثربخشی فرآیند جستجو را افزایش می‌دهد.

انتخاب پایگاه های اطلاعاتی مرتبط

انتخاب مناسب و جامع پایگاه‌های اطلاعاتی گامی حیاتی است که مستقیماً بر پوشش و جامعیت جستجوی یک مرور سیستماتیک تأثیر می‌گذارد. از آنجایی که هیچ پایگاه داده‌ای تمامی ادبیات علمی را پوشش نمی‌دهد جستجو در چندین منبع اطلاعاتی مرتبط با موضوع پژوهش امری ضروری است. انتخاب پایگاه‌ها به شدت به حوزه موضوعی مرور سیستماتیک بستگی دارد. برای مرورهای حوزه سلامت پایگاه‌های اصلی مانند PubMed (MEDLINE) Embase و Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) معمولاً اجتناب‌ناپذیر هستند. در کنار این‌ها پایگاه‌های تخصصی مانند PsycINFO (برای روانشناسی) CINAHL (برای پرستاری و علوم وابسته) یا ERIC (برای آموزش) بر اساس جزئیات سوال پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرند. پایگاه‌های چندرشته‌ای گسترده‌تر مانند Web of Science و Scopus نیز می‌توانند مطالعات مرتبطی را که در پایگاه‌های تخصصی‌تر فهرست نشده‌اند شناسایی کنند. علاوه بر پایگاه‌های کتاب‌شناختی جستجو در پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی (مانند ClinicalTrials.gov) برای شناسایی مطالعات جاری یا منتشر نشده و همچنین بررسی منابع ادبیات خاکستری برای کاهش سوگیری انتشار از اهمیت بالایی برخوردار است. ترکیبی از پایگاه‌های اصلی و تخصصی بر اساس سوال پژوهش و مشورت با متخصصین اطلاعات شبکه‌ای گسترده‌تر برای جذب حداکثر شواهد مرتبط ایجاد می‌کند.

توسعه و انتخاب کلمات کلیدی

توسعه یک مجموعه جامع از واژگان جستجو ستون فقرات استراتژی جستجو در یک مرور سیستماتیک را تشکیل می‌دهد. این مرحله شامل شناسایی تمامی روش‌های ممکن است که نویسندگان ممکن است مفاهیم موجود در سوال پژوهش را توصیف کرده باشند. استفاده همزمان از کلمات کلیدی (free-text terms) و واژگان کنترل شده (controlled vocabulary یا subject headings) که خاص هر پایگاه داده هستند (مانند Medical Subject Headings – MeSH در PubMed یا Emtree در Embase) بسیار مهم است. واژگان کنترل شده اصطلاحات استانداردی هستند که توسط نمایه‌سازان پایگاه داده برای توصیف محتوای مقالات استفاده می‌شوند و امکان بازیابی مقالات مربوط به یک مفهوم را فارغ از کلمات دقیق استفاده شده توسط نویسندگان فراهم می‌کنند. در مقابل کلمات کلیدی به بازیابی مقالات جدیدتر که هنوز با واژگان کنترل شده نمایه‌گذاری نشده‌اند یا مقالاتی با نمایه‌گذاری ناقص کمک می‌کنند. این مرحله نیازمند طوفان فکری برای یافتن مترادف‌ها اصطلاحات مرتبط اختصارات و انواع املایی یا عبارتی است. انجام جستجوهای اولیه آزمایشی در پایگاه‌های منتخب می‌تواند به شناسایی واژگان مرتبط دیگری که در مقالات بسیار مرتبط استفاده شده‌اند کمک کند. این فرآیند اغلب تکراری است و با پیشرفت جستجو و کشف اصطلاحات جدید واژگان جستجو اصلاح می‌شوند تا به تعادلی میان حساسیت (یافتن همه مطالعات مرتبط) و اختصاصیت (حذف مطالعات نامرتبط) دست یابند.

نحوه ترکیب کلمات کلیدی و عملگرهای جستجو

پس از شناسایی واژگان کلیدی و کنترل شده مرحله بعدی ترکیب مؤثر آن‌ها برای ساخت استراتژی جستجو است که عمدتاً با استفاده از عملگرهای بولی (Boolean Operators) انجام می‌شود. عملگرهای اصلی شامل AND, OR و NOT هستند. عملگر ‘OR’ برای ترکیب مترادف‌ها و اصطلاحات مرتبط با یک مفهوم واحد به کار می‌رود (مثلاً “سردرد” OR “میگرن”) تا جستجو را گسترش داده و حساسیت آن را افزایش دهد. عملگر ‘AND’ برای ترکیب مفاهیم مختلف از سوال پژوهش استفاده می‌شود (مثلاً (سردرد OR میگرن) AND (درمان دارویی OR دارو)) تا جستجو را محدود کرده و مقالاتی را بیابد که شامل *هر دو* مفهوم مشخص شده باشند. عملگر ‘NOT’ برای حذف مفاهیم خاصی به کار می‌رود اما باید با احتیاط فراوان استفاده شود زیرا ممکن است به طور ناخواسته مطالعات مرتبط را نیز حذف کند. تکنیک‌های دیگری مانند استفاده از علامت نقل قول (“…”) برای جستجوی عبارت دقیق عملگرهای بُرش (Truncation) مانند * یا $ (مثلاً کودک* برای یافتن کودک کودکان کودکی) برای یافتن اشکال مختلف یک ریشه کلمه و عملگرهای مجاورت (Proximity Operators) مانند NEAR یا ADJ در برخی پایگاه‌ها برای یافتن کلماتی نزدیک به هم نیز به کار می‌روند. رویکرد رایج ساخت بلاک‌های جستجو برای هر جزء PICO با استفاده از OR و سپس ترکیب این بلاک‌ها با AND است که جستجو را هم درونی (مفاهیم) جامع و هم بیرونی (ترکیب مفاهیم) متمرکز می‌کند.

اجرای استراتژی جستجو در پایگاه ها

پس از طراحی دقیق استراتژی جستجو مرحله بعدی اجرای آن در هر یک از پایگاه‌های اطلاعاتی منتخب است. درک این نکته ضروری است که نحو (syntax) و ویژگی‌های جستجو در پایگاه‌های مختلف تفاوت‌های قابل توجهی دارند. استراتژی که برای PubMed توسعه یافته است باید برای اجرا در Embase Scopus یا Web of Science تطبیق داده شود به ویژه در مورد واژگان کنترل شده (MeSH در مقابل Emtree) و نحوه پیاده‌سازی عملگرها و فیلدهای جستجو (مانند جستجو در عنوان/چکیده). برای هر پایگاه داده رشته جستجوی نهایی و کامل باید با دقت وارد و اجرا شود. توصیه اکید می‌شود که استراتژی جستجو در رابط کاربری پایگاه داده ذخیره شود و تاریخ اجرای آن ثبت گردد تا قابلیت تکرارپذیری تضمین شود و به‌روزرسانی‌های آتی تسهیل گردد. مستندسازی دقیق رشته جستجوی استفاده شده در هر پایگاه داده برای گزارش‌دهی شفاف ضروری است. در هنگام اجرای جستجو باید برای مواجهه با حجم زیادی از نتایج آماده بود. برخی پایگاه‌ها امکان اعمال فیلترهایی مانند تاریخ انتشار نوع مطالعه یا زبان را فراهم می‌کنند که می‌توانند مفید باشند اما باید با احتیاط به کار روند تا از حذف ناخواسته مطالعات مرتبط جلوگیری شود به‌خصوص فیلترهای نوع مطالعه در مراحل اولیه جستجو.

مدیریت و پالایش نتایج جستجو

پس از اتمام اجرای استراتژی‌های جستجوی جامع در پایگاه‌های اطلاعاتی متعدد پژوهشگران معمولاً با حجم قابل توجهی از رکوردهای بالقوه مرتبط روبرو می‌شوند. مدیریت مؤثر و غربالگری نظام‌مند این نتایج مرحله حیاتی بعدی در فرآیند مرور سیستماتیک است. این مرحله شامل وارد کردن تمامی استنادهای بازیابی شده به یک ابزار مدیریت رفرنس اختصاصی حذف موارد تکراری و سپس اعمال معیارهای شمول و خروج از پیش تعریف شده برای شناسایی مطالعاتی است که در نهایت در مرور گنجانده خواهند شد. این فرآیند نیازمند یک جریان کاری ساختاریافته است تا اطمینان حاصل شود که تصمیم‌گیری در مورد شمول یا خروج مقالات به صورت سازگار و شفاف انجام می‌شود که اغلب شامل کار مستقل دو یا چند مرورگر برای کاهش سوگیری است. مدیریت کارآمد این مرحله برای کنترل حجم نتایج و پیشبرد مرور به سمت مراحل استخراج داده و سنتز ضروری است.

استفاده از نرم افزارهای مدیریت رفرنس

مدیریت تعداد زیادی از استنادهای بازیابی شده از جستجو در چندین پایگاه داده بدون استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت رفرنس اختصاصی یا ابزارهای ویژه مرور سیستماتیک عملاً غیرممکن است. این ابزارها برای تجمیع نتایج از منابع مختلف شناسایی و حذف موارد تکراری و تسهیل فرآیند غربالگری ضروری هستند. نرم‌افزارهای مدیریت رفرنس سنتی مانند EndNote Zotero و Mendeley امکان وارد کردن استنادها را در فرمت‌های مختلف فراهم کرده و ویژگی‌های قوی برای شناسایی تکراری‌ها ارائه می‌دهند. با این حال ابزارهایی که به طور خاص برای مرورهای سیستماتیک طراحی شده‌اند مانند Covidence یا Rayyan قابلیت‌های تخصصی‌تری متناسب با جریان کار غربالگری ارائه می‌دهند از جمله امکان کور کردن مرورگران نسبت به نویسنده/مجله و تسهیل حل اختلاف نظرها. استفاده از این ابزارها فرآیند را به طور قابل توجهی ساده می‌کند. استنادها معمولاً از پایگاه‌های داده در فرمت‌هایی مانند RIS یا CSV خروجی گرفته شده و سپس به نرم‌افزار مدیریت انتخابی وارد می‌شوند. نرم‌افزار به سازماندهی رکوردها و مهم‌تر از آن شناسایی تکراری‌های احتمالی کمک می‌کند که سپس توسط مرورگران بررسی و حذف می‌شوند و تضمین می‌شود که هر مطالعه منحصر به فرد تنها یک بار در طول فرآیند غربالگری مورد ارزیابی قرار گیرد. این گام قبل از شروع غربالگری عناوین و چکیده‌ها برای کارایی و دقت بسیار حیاتی است.

فرآیند غربالگری مقالات

فرآیند غربالگری مقالات مرحله‌ای حیاتی است که در آن استنادهای بازیابی شده بر اساس معیارهای شمول و خروج تعریف شده در پروتکل مرور سیستماتیک ارزیابی می‌شوند. این فرآیند معمولاً در دو مرحله انجام می‌پذیرد. مرحله اول شامل غربالگری عناوین و چکیده‌ها است. در این مرحله دو مرورگر به طور مستقل هر استناد را بر اساس معیارهای شمول و خروج بررسی کرده و تصمیم می‌گیرند که آیا مقاله برای بررسی کامل متن شایستگی دارد یا خیر. استنادهایی که به وضوح معیارهای شمول را برآورده نمی‌کنند حذف می‌شوند و دلایل حذف اغلب ثبت می‌گردد. در صورت وجود هرگونه شک استناد معمولاً برای مرحله بعدی حفظ می‌شود تا حساسیت جستجو حداکثر شود. مرحله دوم شامل بازیابی و غربالگری متن کامل تمامی مقالاتی است که از مرحله عناوین و چکیده‌ها عبور کرده‌اند. مجدداً دو مرورگر به طور مستقل متن کامل را در برابر معیارها ارزیابی می‌کنند. اختلاف نظر بین مرورگران در هر دو مرحله باید از طریق بحث و گفتگو یا با دخالت مرورگر سوم حل و فصل شود. استفاده از نرم‌افزارهای ویژه مرور سیستماتیک (مانند Covidence یا Rayyan) فرآیند را تسهیل کرده امکان کور کردن مرورگران را برای کاهش سوگیری فراهم می‌آورد و رابط‌های ساختاریافته‌ای برای ثبت تصمیمات و دلایل حذف ارائه می‌دهد که شفافیت و قابلیت تکرارپذیری فرآیند غربالگری را تضمین می‌کند. مستندسازی تعداد مطالعات گنجانده شده و حذف شده در هر مرحله همراه با دلایل حذف در سطح متن کامل برای تهیه نمودار جریان PRISMA ضروری است.

مستندسازی و گزارش دهی فرآیند جستجو

مستندسازی جامع فرآیند جستجو برای اطمینان از شفافیت قابلیت تکرار و دقت علمی یک مرور سیستماتیک امری ضروری است. پژوهشگران باید هر جنبه‌ای از استراتژی جستجو و اجرای آن را با دقت ثبت کنند. این شامل فهرست کردن تمامی پایگاه‌های داده جستجو شده تاریخ دقیق اجرای هر جستجو و رشته جستجوی کامل و دقیق مورد استفاده برای هر پایگاه داده است. تفاوت‌ها در نحو جستجو و واژگان بین پایگاه‌های مختلف باید به وضوح ذکر شوند. علاوه بر این مستندسازی تعداد نتایج به دست آمده از هر جستجو تعداد موارد تکراری شناسایی و حذف شده و تعداد مطالعات گنجانده شده و حذف شده در هر مرحله از فرآیند غربالگری (عنوان/چکیده و متن کامل) حیاتی است. هرگونه فیلتر اعمال شده در طول جستجو (مانند محدودیت‌های زبانی یا زمانی) یا غربالگری نیز باید ثبت شود. این سابقه دقیق به عنوان مبنای گزارش روش‌شناسی جستجو در نسخه نهایی مقاله مرور سیستماتیک عمل می‌کند که معمولاً در بخش روش‌ها و اغلب با ضمائمی شامل استراتژی‌های کامل جستجو ارائه می‌شود. نمودار جریان PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) ابزاری بصری استاندارد برای نمایش جریان مطالعات در طول فرآیند مرور است که از شناسایی اولیه تا غربالگری ارزیابی صلاحیت و شمول را نشان می‌دهد و به شدت به مستندسازی دقیق نتایج جستجو و غربالگری متکی است.

جستجوی مقالات خاکستری

جستجو برای ادبیات خاکستری بخش مهمی هرچند اغلب چالش‌برانگیز از یک جستجوی جامع برای مرور سیستماتیک است. ادبیات خاکستری به موادی اطلاق می‌شود که به طور رسمی در مجلات تجاری یا کتاب‌ها منتشر نشده‌اند مانند چکیده‌های کنفرانس پایان‌نامه‌ها گزارش‌های دولتی و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی. گنجاندن ادبیات خاکستری برای به حداقل رساندن سوگیری انتشار حیاتی است زیرا مطالعات با نتایج غیرمعنی‌دار یا منفی کمتر احتمال دارد به طور رسمی منتشر شوند اما ممکن است در منابع ادبیات خاکستری موجود باشند. چالش اصلی در پراکندگی این مواد و عدم وجود نمایه‌گذاری استاندارد برای آن‌ها نهفته است. روش‌های جستجوی ادبیات خاکستری می‌تواند شامل جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی خاص (مانند ClinicalTrials.gov WHO International Clinical Trials Registry Platform) مخازن سازمانی وب‌سایت‌های سازمان‌های مرتبط و موتورهای جستجوی تخصصی برای محتوای دانشگاهی باشد. جستجوی دستی مجموعه‌ مقالات کنفرانس‌ها یا تماس با پژوهشگران و متخصصان در این زمینه نیز می‌تواند مطالعات منتشر نشده مرتبط را آشکار کند. اگرچه ارزیابی کیفیت ادبیات خاکستری به دلیل فرمت‌ها و استانداردهای گزارش‌دهی متفاوت می‌تواند دشوارتر باشد اما گنجاندن آن به یک سنتز شواهد کامل‌تر و کمتر مغرضانه کمک شایانی می‌کند.

معرفی ابزارهای کمکی و پایگاه های اطلاعاتی مهم

برای اجرای مؤثر یک جستجوی جامع برای مرور سیستماتیک پژوهشگران به دسترسی به طیف وسیعی از ابزارهای تخصصی و پایگاه‌های اطلاعاتی کلیدی متکی هستند. انتخاب و استفاده ماهرانه از این منابع برای شناسایی بخش عمده‌ای از مطالعات مرتبط منتشر شده در رشته‌های مختلف بنیادین است. در حالی که فرآیند دقیق شامل برنامه‌ریزی و اجرای استراتژیک است پیاده‌سازی عملی توسط پلتفرم‌هایی که ادبیات دانشگاهی را نمایه‌گذاری می‌کنند و نرم‌افزارهایی که برای مدیریت جریان کار یک مرور توسعه یافته‌اند تسهیل می‌شود. درک پوشش خاص قابلیت‌های جستجو و محدودیت‌های پایگاه‌های داده مختلف برای تطبیق مناسب استراتژی‌های جستجو ضروری است. به همین ترتیب استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری اختصاصی می‌تواند کارایی و دقت در مدیریت حجم زیادی از نتایج جستجو را به طور چشمگیری بهبود بخشد. این بخش مروری بر برخی از مهم‌ترین انواع پایگاه‌های داده که معمولاً در جستجوی مرور سیستماتیک استفاده می‌شوند و دسته‌های ابزارهای کمکی که کل فرآیند را پشتیبانی می‌کنند از اجرای اولیه جستجو تا مدیریت و غربالگری استنادهای بازیابی شده ارائه می‌دهد.

پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی

انتخاب ترکیب درستی از پایگاه‌های اطلاعاتی با بهره‌گیری از منابع تخصصی موضوعی و همچنین منابع چندرشته‌ای گسترده‌تر امری حیاتی است. پایگاه‌های کلیدی برای علوم سلامت شامل PubMed (عمدتاً MEDLINE) که به دلیل پوشش گسترده ادبیات زیست‌پزشکی و نمایه‌سازی MeSH مشهور است؛ Embase که به ویژه برای فارماکولوژی و تحقیقات زیست‌پزشکی قوی است و با واژگان تخصصی Emtree خود اغلب به دلیل پوشش متفاوت مجلات مکمل PubMed محسوب می‌شود؛ و Cochrane Library که مجموعه‌ای از پایگاه‌ها از جمله Cochrane Database of Systematic Reviews (CDSR) و CENTRAL (برای کارآزمایی‌ها) است. برای سایر حوزه‌ها پایگاه‌هایی مانند PsycINFO (روانشناسی) CINAHL (پرستاری/علوم وابسته) ERIC (آموزش) یا Agricola (کشاورزی) منابع تخصصی ضروری هستند. پایگاه‌های چندرشته‌ای مانند Web of Science و Scopus پوشش گسترده‌ای در بسیاری از حوزه‌ها ارائه می‌دهند و قابلیت‌های قدرتمندی برای ردیابی استناد دارند. علاوه بر این جستجو در پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی مانند ClinicalTrials.gov یا WHO ICTRP برای شناسایی مطالعات جاری یا منتشر نشده بسیار مهم است. ترکیب بهینه پایگاه‌های داده به سوال پژوهش خاص بستگی دارد اما یک جستجوی جامع معمولاً شامل مجموعه‌ای اصلی از پایگاه‌های بزرگ و همچنین پایگاه‌های تخصصی مرتبط است.

نکات مهم و چالش های پیش رو در جستجو

انجام یک جستجوی جامع برای مرور سیستماتیک با چالش‌های بالقوه‌ای همراه است که پژوهشگران باید آن‌ها را پیش‌بینی و مدیریت کنند. یکی از چالش‌های مهم سوگیری انتشار است جایی که مطالعات با نتایج مثبت بیشتر از مطالعات با نتایج منفی یا خنثی منتشر می‌شوند که جستجو برای ادبیات خاکستری را ضروری می‌سازد. سوگیری زبانی نگرانی دیگری است زیرا محدود کردن جستجو به انتشارات انگلیسی‌زبان می‌تواند مطالعات مرتبط منتشر شده به زبان‌های دیگر را حذف کند. تطبیق استراتژی‌های جستجوی پیچیده با نحو و نمایه‌گذاری منحصر به فرد پایگاه‌های داده مختلف نیازمند تخصص و توجه دقیق است. ماهیت تکراری فرآیند جستجو که در آن نتایج اولیه به اصلاح استراتژی‌ها منجر می‌شوند پیچیدگی می‌افزاید اما برای بهینه‌سازی ضروری است. به‌روز نگه داشتن جستجوها با انتشار مطالعات جدید نیز برای حفظ اعتبار مرور لازم است. محدودیت‌های منابع مانند زمان و دسترسی به پایگاه‌های داده اشتراکی می‌توانند محدودیت‌های عملی ایجاد کنند. نکات مهم شامل انجام جستجوهای آزمایشی (pilot search) برای آزمایش و اصلاح استراتژی‌ها مشاوره با یک کتابدار با تجربه که دانش عمیقی از ساختار پایگاه‌های داده و تکنیک‌های جستجو دارد مستندسازی دقیق هر مرحله برای شفافیت و درک شیوه‌های نمایه‌گذاری خاص پایگاه‌های داده مورد استفاده است. پرداختن فعالانه به این چالش‌ها کلید انجام یک جستجوی قوی و قابل اعتماد برای مرور سیستماتیک است.

بهترین پایگاه داده برای جستجوی مرور سیستماتیک کدام است؟

هیچ پایگاه داده واحدی کافی نیست. جستجوی جامع نیازمند استفاده از چندین پایگاه داده اصلی (مانند PubMed, Embase, Web of Science) و پایگاه‌های تخصصی مرتبط با موضوع است تا همه شواهد مرتبط شناسایی شوند.

تفاوت جستجو برای مرور سیستماتیک با جستجوی مرور روایتی چیست؟

جستجوی مرور سیستماتیک بر اساس پروتکل از پیش تعیین شده شفاف جامع و قابل تکرار است در حالی که جستجوی مرور روایتی معمولاً غیرسیستماتیک ذهنی و با هدف ارائه خلاصه‌ای کلی انجام می‌شود.

چه ابزارهایی برای مدیریت نتایج جستجوی مرور سیستماتیک وجود دارد؟

نرم‌افزارهای مدیریت رفرنس مانند EndNote, Zotero, Mendeley برای جمع‌آوری و حذف تکرار نتایج استفاده می‌شوند. ابزارهای تخصصی‌تر مانند Covidence و Rayyan برای غربالگری و مدیریت فرآیند مرور سیستماتیک طراحی شده‌اند.

آیا جستجو در گوگل اسکالر برای مرور سیستماتیک کافی است؟

خیر گوگل اسکالر می‌تواند برای شناسایی مقالات خاکستری یا مکمل جستجو در پایگاه‌های ساختاریافته مفید باشد اما به دلیل عدم وجود کنترل واژگان و پوشش نامنظم به تنهایی برای یک جستجوی جامع کافی نیست.

چگونه از تکرار مقالات در نتایج جستجو جلوگیری کنیم؟

پس از اجرای جستجو در تمام پایگاه‌های منتخب و جمع‌آوری نتایج باید از نرم‌افزارهای مدیریت رفرنس یا ابزارهای تخصصی مرور سیستماتیک برای شناسایی و حذف خودکار و دستی مقالات تکراری استفاده کرد.

نقش کتابدار در فرآیند جستجوی مرور سیستماتیک چیست؟

کتابداران متخصص دارای دانش عمیقی از ساختار پایگاه‌های داده واژگان کنترل شده و تکنیک‌های جستجو هستند. همکاری با آن‌ها در تدوین و اجرای استراتژی جستجو می‌تواند به طور قابل توجهی دقت و جامعیت جستجو را بهبود بخشد و از خطاها جلوگیری کند.

چقدر طول می کشد تا جستجوی جامع برای یک مرور سیستماتیک انجام شود؟

مدت زمان جستجو بسیار متغیر است و به پیچیدگی سوال پژوهش تعداد پایگاه‌های داده نیاز به جستجوی ادبیات خاکستری و تجربه پژوهشگر بستگی دارد. این فرآیند می‌تواند از چند روز تا چند هفته یا حتی بیشتر طول بکشد.