مقاله در مورد محیط زیست برای کودکان

محیط زیست را دوست داشته باشیم: راهنمایی برای کودکان کنجکاو (مقاله 1)

محیط زیست خانه‌ی ما و همه‌ی موجودات زنده‌ای است که با ما روی زمین زندگی می‌کنند. درخت‌ها رودخانه‌ها هوا حیوانات و حتی خاکی که روی آن راه می‌رویم همه بخشی از این خانه‌ی بزرگ هستند. وقتی از محیط زیست مراقبت کنیم در واقع از خودمان دوستان‌مان و آیند‌ه‌مان محافظت کرده‌ایم. این مقاله برای کودکان ۸ تا ۱۲ ساله نوشته شده و هدف آن این است که به زبان ساده و کودکانه اهمیت محیط زیست را توضیح دهد و راه‌های محافظت از آن را معرفی کند. با خواندن این مقاله می‌توانی یک دوست واقعی برای طبیعت باشی و به دیگران هم یاد بدهی که چطور این کار را انجام دهند.
فهرست مقاله

• محیط زیست چیست و چرا مهم است؟
• چه چیزهایی به محیط زیست آسیب می‌زنند؟
• ما چگونه می‌توانیم از محیط زیست مراقبت کنیم؟
• نقش بازی مدرسه و خانواده در حفظ محیط زیست
• داستان‌هایی از کودکان محافظ محیط زیست

محیط زیست چیست و چرا مهم است؟

محیط زیست یعنی همه‌چیزهایی که اطراف ما هستند و به زندگی ما کمک می‌کنند. مثل درخت‌ها که اکسیژن می‌سازند تا ما نفس بکشیم یا رودخانه‌ها که آب برای آشامیدن و آبیاری زمین‌ها را فراهم می‌کنند. حتی نور خورشید هم بخشی از محیط زیست است. بدون این اجزا زندگی ما سخت یا حتی غیرممکن می‌شود. تصور کن که هیچ درختی نباشد یا آب‌ها آلوده شده باشند آیا می‌توانیم سالم زندگی کنیم؟ نه. بنابراین حفظ محیط زیست یعنی مراقبت از خودمان و زمین‌مان.در کنار ما انسان‌ها حیوانات و گیاهان هم به محیط زیست نیاز دارند. اگر جنگل‌ها از بین بروند حیوانات جنگلی جایی برای زندگی نخواهند داشت. اگر آب دریاها آلوده شود ماهی‌ها مریض می‌شوند. این‌ها زنجیره‌ای به هم پیوسته هستند و اگر یکی آسیب ببیند همه‌ی موجودات دیگر هم آسیب خواهند دید. به همین دلیل است که باید با محیط زیست مهربان باشیم و آن را بشناسیم.

چه چیزهایی به محیط زیست آسیب می‌زنند؟

انسان‌ها گاهی کارهایی انجام می‌دهند که باعث آسیب به محیط زیست می‌شود. مثلاً وقتی زباله‌ها را در خیابان یا دریا می‌ریزیم زمین و آب‌ها آلوده می‌شوند. یا وقتی زیاد از ماشین استفاده می‌کنیم هوا پر از دود و گازهای مضر می‌شود که به آن آلودگی هوا می‌گویند. این آلودگی نه‌تنها برای انسان‌ها بلکه برای حیوانات هم خطرناک است. خیلی از پرندگان و ماهی‌ها به‌خاطر پلاستیک‌هایی که در طبیعت رها شده‌اند جان خود را از دست می‌دهند.یکی دیگر از چیزهایی که به محیط زیست آسیب می‌زند بریدن درختان بدون کاشت درخت جدید است. درخت‌ها برای ما اکسیژن می‌سازند و خانه‌ی پرندگان و حیوانات دیگر هستند. وقتی درختان را بدون فکر قطع می‌کنیم هم خودمان را در خطر می‌اندازیم و هم حیوانات را بی‌خانمان می‌کنیم. همچنین استفاده‌ی بیش‌ازحد از برق آب و بنزین هم می‌تواند باعث کمبود منابع طبیعی شود. منابعی که اگر تمام شوند جایگزین‌کردن‌شان بسیار سخت خواهد بود.

ما چگونه می‌توانیم از محیط زیست مراقبت کنیم؟

شاید فکر کنی که چون کودک هستی نمی‌توانی کار بزرگی برای طبیعت انجام دهی ولی این‌طور نیست! تو می‌توانی با کارهای کوچک ولی مهم دوست طبیعت باشی. مثلاً می‌توانی وقتی جایی زباله می‌بینی آن را برداری و در سطل زباله بیندازی. می‌توانی با خانواده‌ات قرار بگذاری که زباله‌ها را جدا کنید: پلاستیک‌ها کاغذها و باقی زباله‌ها را در سطل‌های جدا بریزید تا بازیافت شوند. بازیافت یعنی دوباره استفاده‌کردن از چیزهایی که فکر می‌کردیم به درد نمی‌خورند.یکی دیگر از کارهایی که می‌توانی انجام دهی کاشتن یک درخت یا حتی یک گل کوچک در گلدان است. مراقبت از گیاهان به تو یاد می‌دهد که چطور از طبیعت مراقبت کنی. همچنین می‌توانی در مصرف آب و برق صرفه‌جویی کنی؛ مثلاً وقتی مسواک می‌زنی شیر آب را ببندی یا چراغ اتاقی را که از آن بیرون می‌روی خاموش کنی. این کارهای ساده اگر همه‌ی کودکان انجام دهند تأثیر بزرگی خواهد داشت.

نقش بازی مدرسه و خانواده در حفظ محیط زیست

بازی کردن در طبیعت نه‌تنها لذت‌بخش است بلکه می‌تواند باعث شود که بیشتر با محیط زیست دوست شوی. وقتی در پارک بازی می‌کنی یا به کوه و جنگل می‌روی بهتر درک می‌کنی که طبیعت چقدر زیبا و مهم است. بعضی بازی‌ها هم به تو یاد می‌دهند که چطور زباله‌ها را درست تفکیک کنی یا چگونه درخت بکاری. اگر معلم‌ها و پدر و مادرت در این بازی‌ها شرکت کنند می‌توانی چیزهای بیشتری یاد بگیری و باهم به طبیعت کمک کنید.در مدرسه‌ها هم می‌شود گروه‌هایی به نام «دوستان طبیعت» یا «محافظان زمین» درست کرد. این گروه‌ها می‌توانند پروژه‌هایی اجرا کنند مثل تمیز کردن محله کاشت درخت یا درست‌کردن تابلوهایی برای یادآوری صرفه‌جویی در مصرف آب. خانواده‌ها هم باید کمک کنند. مثلاً وقتی می‌خواهید خرید کنید به‌جای استفاده از کیسه پلاستیکی از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنید. یا از خودرو کمتر استفاده کنید و بیشتر پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنید. همه این کارها باهم محیط زیست را سالم‌تر می‌کنند.

داستان‌هایی از کودکان محافظ محیط زیست

در سراسر جهان کودکان زیادی هستند که قهرمان‌های محیط زیست شده‌اند. مثلاً «لی‌می» دختری ۱۰ ساله از چین است که در مدرسه‌اش کمپینی راه انداخت تا همه‌ی دانش‌آموزان یاد بگیرند چطور زباله‌ها را تفکیک کنند. او حتی یک برنامه‌ی کوچک ساخت تا کودکان با بازی کردن قوانین بازیافت را یاد بگیرند. حالا مدرسه‌ی او یکی از پاک‌ترین مدارس در شهرشان شده است.در ایران هم کودکانی هستند که درخت می‌کارند نقاشی‌هایی درباره‌ی طبیعت می‌کشند و در نمایشگاه‌های زیست‌محیطی شرکت می‌کنند. مثلاً پارسا پسربچه‌ای ۹ ساله از اصفهان هر ماه با دوستانش یک روز را برای پاکسازی پارک محل‌شان انتخاب می‌کند. آن‌ها دستکش می‌پوشند زباله‌ها را جمع می‌کنند و به مردم بروشورهایی درباره‌ی حفظ محیط زیست می‌دهند. تو هم می‌توانی مثل این بچه‌ها باشی. فقط کافی است بخواهی و شروع کنی.

نتیجه گیری

محیط زیست مانند یک دوست بزرگ است که همیشه مراقب ماست ولی حالا وقت آن است که ما هم مراقب او باشیم. با انجام کارهای کوچک ولی مهم مثل تفکیک زباله صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاشت درخت می‌توانیم این دوست را سالم و شاد نگه داریم. کودکان با ذهن خلاق و دل‌های مهربان‌شان می‌توانند قهرمانان بزرگی برای طبیعت باشند. از امروز شروع کن با دوستانت حرف بزن از بزرگ‌ترها کمک بخواه و با هم به زمین کمک کنید. اگر هر کودک فقط یک کار خوب برای محیط زیست انجام دهد آینده‌ای زیباتر برای همه ساخته خواهد شد.
منابع

• سازمان حفاظت محیط زیست ایران – www.doe.ir
• کتاب «دوستی با زمین» نوشته‌ی الهام احمدی
• مجله رشد نوجوان شماره‌های محیط زیستی
• یونیسف ایران – مقالات آموزشی در مورد محیط زیست برای کودکان
• وب‌سایت kidsgogreen.eu

محیط زیست دوست ماست: مقاله‌ای برای کودکان دبستانی (مقاله 2)

محیط زیست همان جایی است که همه ما در آن زندگی می‌کنیم. درختان آسمان حیوانات رودخانه‌ها و حتی هوا بخشی از محیط زیست هستند. همه این اجزا با هم دنیایی را می‌سازند که ما در آن نفس می‌کشیم بازی می‌کنیم و رشد می‌کنیم. کودکان عزیز همان‌طور که خانه‌مان را تمیز نگه می‌داریم باید محیط زیست‌مان را هم تمیز و سالم نگه داریم. در این مقاله می‌خواهیم با هم یاد بگیریم که محیط زیست چیست چرا باید مراقب آن باشیم و چطور می‌توانیم به زمین کمک کنیم. شما می‌توانید قهرمان‌های زمین باشید فقط کافی است چند کار ساده را یاد بگیرید و انجام دهید!
فهرست مقاله

• محیط زیست چیست و چرا مهم است؟
• انواع آلودگی‌ها و اثرات آن‌ها بر زندگی ما
• نقش حیوانات و گیاهان در حفظ محیط زیست
• چه کارهایی می‌توانیم برای حفظ محیط زیست انجام دهیم؟
• آینده‌ای سبزتر با کمک کودکان

محیط زیست چیست و چرا مهم است؟

محیط زیست به همه چیزهایی گفته می‌شود که دوروبر ما هستند؛ مثل درخت‌ها آب خاک حیوانات و حتی هوا. این‌ها به ما کمک می‌کنند تا زنده بمانیم. مثلاً درختان هوای تازه می‌سازند حیوانات بخشی از زنجیره غذایی ما هستند و خاک برای رشد گیاهان ضروری است. وقتی محیط زیست آلوده شود یا آسیب ببیند زندگی همه موجودات هم سخت‌تر می‌شود. ما باید یاد بگیریم چطور از آن مراقبت کنیم تا زمین همیشه جای خوبی برای زندگی باقی بماند.همه چیز در محیط زیست با هم در ارتباط است. اگر آب آلوده شود ماهی‌ها می‌میرند و اگر درختان قطع شوند هوا آلوده می‌شود. این یعنی اگر یکی از اجزای محیط زیست آسیب ببیند همه چیز به هم می‌ریزد. به همین دلیل است که مراقبت از محیط زیست مثل مراقبت از یک دوست خوب است. این دوست به ما زندگی شادی و آرامش می‌دهد و اگر به او توجه نکنیم ناراحت و بیمار می‌شود.

انواع آلودگی‌ها و اثرات آن‌ها بر زندگی ما

آلودگی یعنی وقتی چیزهای ناپاک و خطرناک وارد هوا آب یا خاک می‌شوند. مثلاً دود ماشین‌ها هوا را آلوده می‌کند یا زباله‌های پلاستیکی باعث آلوده شدن رودخانه‌ها می‌شود. وقتی آلودگی زیاد می‌شود نفس کشیدن سخت می‌شود آب‌ها کثیف می‌شوند و حتی حیوانات و گیاهان هم از بین می‌روند. بعضی وقت‌ها حتی خود ما هم بیمار می‌شویم چون آلودگی‌ها وارد بدن‌مان می‌شوند.آلودگی‌ها فقط از کارخانه‌ها یا ماشین‌ها نمی‌آیند؛ حتی وقتی ما زباله‌ها را روی زمین می‌ریزیم یا بیش از اندازه آب مصرف می‌کنیم باعث آسیب به محیط زیست می‌شویم. پس همه ما نقش داریم. با رعایت نکات ساده مثل نریختن زباله در طبیعت یا خاموش کردن چراغ‌های اضافی می‌توانیم جلوی آلودگی را بگیریم. اگر همه با هم همکاری کنیم می‌توانیم محیطی پاک و سالم داشته باشیم.

نقش حیوانات و گیاهان در حفظ محیط زیست

حیوانات و گیاهان بخش‌های مهمی از محیط زیست هستند. آن‌ها به چرخه طبیعت کمک می‌کنند. مثلاً زنبورها با گرده‌افشانی به رشد گل‌ها کمک می‌کنند پرندگان بذرها را در جاهای مختلف می‌پراکنند و درختان با تولید اکسیژن به ما کمک می‌کنند تا نفس بکشیم. اگر یکی از این اجزا از بین برود نظم طبیعت به‌هم می‌ریزد و زندگی برای همه سخت می‌شود.ما باید یاد بگیریم که با حیوانات و گیاهان مهربان باشیم. مثلاً نباید لانه پرنده‌ها را خراب کنیم یا شاخه درخت‌ها را بشکنیم. حتی اگر یک درخت را حفظ کنیم یا به یک حیوان بی‌پناه کمک کنیم به محیط زیست کمک کرده‌ایم. گیاهان و حیوانات نمی‌توانند حرف بزنند اما ما می‌توانیم صدای آن‌ها باشیم و از آن‌ها مراقبت کنیم. چون آن‌ها دوستان واقعی زمین هستند.

چه کارهایی می‌توانیم برای حفظ محیط زیست انجام دهیم؟

کودکان هم می‌توانند کارهای زیادی برای حفظ محیط زیست انجام دهند. مثلاً می‌توانید زباله‌ها را تفکیک کنید یعنی کاغذها پلاستیک‌ها و مواد غذایی را جداگانه در سطل‌های مخصوص بریزید. یا می‌توانید در خانه و مدرسه کمتر از کاغذ استفاده کنید چراغ‌ها را وقتی لازم نیست خاموش کنید و از دوچرخه یا پیاده‌روی برای رفت‌وآمد استفاده کنید تا هوا آلوده نشود.یکی دیگر از کارهای خوب کاشتن درخت یا گل در باغچه یا گلدان است. هر درختی که می‌کارید به پاک‌تر شدن هوا کمک می‌کند. می‌توانید دوستان‌تان را هم تشویق کنید که به محیط زیست کمک کنند. حتی ساختن کاردستی از وسایل بازیافتی هم یک راه خوب برای کاهش زباله است. شما می‌توانید قهرمان‌های سبز باشید فقط کافی است با قلب مهربان و فکر خلاق‌تان به زمین کمک کنید.

آینده‌ای سبزتر با کمک کودکان

آینده زمین به دست کودکان ساخته می‌شود. اگر از الان یاد بگیریم که چطور با محیط زیست مهربان باشیم وقتی بزرگ‌تر شدیم زمین سالم‌تری خواهیم داشت. شما می‌توانید نسل جدیدی از انسان‌هایی باشید که به جای آسیب زدن به طبیعت آن را نجات می‌دهند. حتی کارهای کوچک مثل خاموش کردن شیر آب یا برنداشتن گل‌ها از پارک هم تأثیر بزرگی دارد.با دانستن و انجام کارهای درست می‌توانید به دیگران هم یاد بدهید. مثلاً در مدرسه درباره محیط زیست حرف بزنید یا در خانه برای خانواده‌تان توضیح دهید که چطور می‌توانند کمتر زباله تولید کنند. همه این کارها باعث می‌شود دنیای فردا جای بهتری برای زندگی شما و همه موجودات دیگر باشد. با هم می‌توانیم آینده‌ای سبز و زیبا بسازیم.

نتیجه گیری

محیط زیست هدیه‌ای است که خدا به ما داده است. ما باید قدر این هدیه را بدانیم و مراقب آن باشیم. با شناخت طبیعت و رعایت نکات ساده می‌توانیم کمک کنیم که زمین همیشه پاک سالم و زیبا بماند. کودکان عزیز شما آینده‌سازان این سرزمین هستید. با دستان کوچک ولی دل‌های بزرگ‌تان می‌توانید تفاوتی بزرگ در جهان ایجاد کنید. پس بیایید با هم دوستدار محیط زیست باشیم و هر روز قدمی برای بهتر شدن آن برداریم.
منابع

• سازمان حفاظت محیط زیست ایران – www.doe.ir
• کتاب کودکانه «دوست من زمین» نوشته فرزانه کریمی
• سایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان – www.kanoon.ir
• برنامه‌های آموزشی محیط زیستی مدارس ابتدایی ایران
• گزارش‌های یونسکو درباره آموزش محیط زیست برای کودکان

محیط زیست را دوست بداریم: راهنمایی برای کودکان کنجکاو (مقاله 3)

محیط زیست خانه‌ی بزرگ ماست؛ جایی که همه‌ی جانوران گیاهان و انسان‌ها در کنار هم زندگی می‌کنند. امروزه محیط زیست ما با مشکلات زیادی روبروست؛ از آلودگی هوا گرفته تا قطع درختان و زیاد شدن زباله‌ها. اگرچه این مشکلات بزرگ به نظر می‌رسند اما حتی کودکان هم می‌توانند نقش مهمی در حل آن‌ها داشته باشند. در این مقاله ما با زبان ساده و کودکانه درباره‌ی محیط زیست اهمیت آن و راه‌هایی برای کمک به آن صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید تا با هم یاد بگیریم چطور می‌توانیم زمین را سالم‌تر نگه داریم.
فهرست مقاله

• محیط زیست یعنی چه؟
• چرا باید از محیط زیست محافظت کنیم؟
• راه‌های ساده برای کمک به محیط زیست
• بازیافت و استفاده دوباره از وسایل
• نقش کودکان در نجات زمین

محیط زیست یعنی چه؟

محیط زیست یعنی همه چیزهایی که اطراف ما هستند؛ مثل درخت‌ها گل‌ها حیوان‌ها دریاها کوه‌ها هوا آب خاک و حتی انسان‌ها. وقتی به پارک یا باغ می‌روید در واقع در دل محیط زیست هستید. محیط زیست چیزی نیست که فقط در جنگل‌ها باشد؛ بلکه خانه مدرسه و شهر هم جزئی از محیط زیست ما هستند.nnهمه‌ی موجودات زنده برای زندگی به محیط زیست نیاز دارند. درخت‌ها به هوا و نور خورشید نیاز دارند ما انسان‌ها هم به هوای پاک آب تمیز و غذای سالم احتیاج داریم. اگر محیط زیست آلوده شود زندگی همه‌ی ما سخت می‌شود. پس شناخت محیط زیست اولین قدم برای مراقبت از آن است.

چرا باید از محیط زیست محافظت کنیم؟

محیط زیست برای ما بسیار مهم است چون همه چیزهایی که برای زنده ماندن لازم داریم از آن به دست می‌آید. هوایی که تنفس می‌کنیم آبی که می‌نوشیم و غذایی که می‌خوریم همگی از دل طبیعت می‌آیند. اگر ما به محیط زیست آسیب برسانیم مثلاً زباله بریزیم یا درخت‌ها را قطع کنیم در واقع به خودمان ضرر می‌زنیم.nnمحیط زیست نه‌تنها برای ما بلکه برای حیوانات و گیاهان هم حیاتی است. اگر دریاها آلوده شوند ماهی‌ها از بین می‌روند. اگر جنگل‌ها را نابود کنیم خانه‌ی پرندگان و حیوانات دیگر خراب می‌شود. پس همه‌ی ما وظیفه داریم تا از این خانه‌ی مشترک مراقبت کنیم.

راه‌های ساده برای کمک به محیط زیست

ممکن است فکر کنید که فقط بزرگ‌ترها می‌توانند به محیط زیست کمک کنند اما این درست نیست. کودکان هم می‌توانند کارهای ساده اما مؤثری انجام دهند. مثلاً خاموش کردن چراغ‌ها وقتی از اتاق بیرون می‌رویم آب را هنگام مسواک زدن هدر ندهیم یا کیسه‌های پلاستیکی را چند بار استفاده کنیم.nnهمچنین می‌توانید در خانه یا مدرسه یک گلدان گل پرورش دهید. گیاهان به پاک‌سازی هوا کمک می‌کنند. همچنین می‌توانید در پارک‌ها و خیابان‌ها زباله جمع کنید یا دوستانتان را تشویق کنید که طبیعت را تمیز نگه دارند. هر قدم کوچک شما می‌تواند به یک تغییر بزرگ کمک کند.

بازیافت و استفاده دوباره از وسایل

بازیافت یعنی وسایلی را که دیگر لازم نداریم به چیزهای جدید و مفید تبدیل کنیم. مثلاً کاغذهای باطله را دوباره به کاغذ تبدیل می‌کنند یا بطری‌های پلاستیکی را به وسایل پلاستیکی جدید. این کار باعث می‌شود زباله کمتری تولید شود و منابع طبیعی حفظ شوند.nnشما می‌توانید با جدا کردن زباله‌ها در خانه به بازیافت کمک کنید. مثلاً کاغذها بطری‌ها و قوطی‌های فلزی را جدا کنید. همچنین به‌جای دور انداختن وسایل ببینید می‌توانید آن‌ها را تعمیر یا استفاده‌ی دیگری از آن‌ها بکنید. با این کار هم به محیط زیست کمک می‌کنید و هم خلاق‌تر می‌شوید.

نقش کودکان در نجات زمین

شاید فکر کنید بچه‌ها خیلی کوچک‌اند و نمی‌توانند زمین را نجات دهند ولی این درست نیست! کودکان با کارهای روزمره‌ی خود می‌توانند تأثیر زیادی داشته باشند. مثلاً می‌توانید به خانواده یاد بدهید که زباله را در سطل مخصوص بریزند یا هنگام خرید از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنند.nnهمچنین می‌توانید در مدرسه یا محله‌تان فعالیت‌های محیط زیستی راه بیندازید. مثلاً یک روز پاکسازی طبیعت ترتیب دهید یا نمایش‌هایی درباره‌ی اهمیت محیط زیست اجرا کنید. کودکان با ذهن خلاق و انرژی بالا می‌توانند قهرمانان واقعی محیط زیست باشند!

نتیجه گیری

محیط زیست مانند یک گنج باارزش است که همه‌ی ما باید از آن مراقبت کنیم. هر کاری که برای پاک نگه‌داشتن زمین انجام دهیم به نفع خودمان و نسل‌های آینده است. اگر امروز یاد بگیریم که چطور با طبیعت مهربان باشیم فردا دنیایی زیباتر خواهیم داشت. کودکان با اینکه کوچک‌اند اما با قلب بزرگ‌شان می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند. پس بیایید از همین امروز با هم برای نجات زمین تلاش کنیم!
منابع

• www.greenkids.org
• www.natureforkids.ir
• کتاب «دوست من زمین» نوشته‌ی مهتاب باقری
• مجله رشد نوآموز

محیط زیست را دوست بداریم: مقاله‌ای برای کودکان درباره اهمیت حفظ طبیعت (مقاله 4)

کودکان عزیز! آیا تا به حال به درختانی که در پارک می‌بینید یا پرندگانی که آواز می‌خوانند فکر کرده‌اید؟ همه این‌ها بخشی از محیط زیست هستند. محیط زیست یعنی همه چیزهایی که دوروبر ما هستند: زمین هوا آب گیاهان حیوانات و حتی انسان‌ها. اگر از آن مراقبت نکنیم خیلی از چیزهای زیبای طبیعت از بین می‌روند. این مقاله به زبان ساده برای شما نوشته شده تا یاد بگیرید چطور می‌توانید دوست خوبی برای زمین باشید. بیایید با هم یاد بگیریم که چطور با کارهای ساده زمین‌مان را تمیز سالم و زیبا نگه داریم.
فهرست مقاله

• طبیعت چیست و چرا برای ما مهم است؟
• آلودگی‌ها و آسیب‌هایی که به محیط زیست می‌زنیم
• چگونه می‌توانیم به طبیعت کمک کنیم؟
• نقش بازیافت و استفاده دوباره از وسایل
• چطور در خانه و مدرسه مراقب محیط زیست باشیم؟

طبیعت چیست و چرا برای ما مهم است؟

طبیعت همان چیزی است که بدون دخالت انسان به وجود آمده است. مثل کوه‌ها دریاها جنگل‌ها و حیوانات. ما انسان‌ها برای زندگی به طبیعت نیاز داریم. اگر طبیعت نباشد ما هم نمی‌توانیم زندگی کنیم. درختان به ما اکسیژن می‌دهند تا نفس بکشیم آب باران مزرعه‌ها را سیراب می‌کند تا غذا داشته باشیم و خورشید زمین را گرم نگه می‌دارد. اگر ما از طبیعت مراقبت نکنیم خودمان هم دچار مشکل می‌شویم. در این بخش با هم درباره اهمیت طبیعت برای زندگی‌مان بیشتر صحبت خواهیم کرد.

آلودگی‌ها و آسیب‌هایی که به محیط زیست می‌زنیم

شاید فکر کنید که فقط بزرگ‌ترها باعث آلودگی می‌شوند اما همه ما نقش داریم. انداختن زباله در خیابان استفاده زیاد از پلاستیک یا باز گذاشتن شیر آب بدون نیاز به محیط زیست آسیب می‌زند. ماشین‌ها دود تولید می‌کنند کارخانه‌ها مواد شیمیایی به هوا و آب می‌ریزند و جنگل‌ها برای ساختن ساختمان بریده می‌شوند. همه این‌ها باعث می‌شود که هوا آلوده شود حیوانات خانه‌های خود را از دست بدهند و آب و خاک ناسالم شوند. در این بخش درباره انواع آلودگی و پیامدهای آن برای طبیعت بیشتر یاد می‌گیریم.

چگونه می‌توانیم به طبیعت کمک کنیم؟

کمک کردن به طبیعت از خانه و مدرسه شروع می‌شود. مثلاً می‌توانیم زباله‌ها را جمع‌آوری کنیم کمتر از کیسه‌های پلاستیکی استفاده کنیم یا هنگام مسواک زدن شیر آب را ببندیم. همچنین می‌توانیم در کاشتن درخت کمک کنیم یا به دوستان‌مان یاد بدهیم که نباید در طبیعت زباله بریزیم. اگر همه ما از همین حالا به فکر طبیعت باشیم زمین به جای بهتری برای زندگی تبدیل می‌شود. در این بخش کارهای ساده اما مهمی را یاد می‌گیریم که همه بچه‌ها می‌توانند انجام دهند.

نقش بازیافت و استفاده دوباره از وسایل

بازیافت یعنی استفاده دوباره از چیزهایی که ممکن است دیگر به درد نخورند. مثلاً از روزنامه‌های قدیمی می‌شود کاغذ درست کرد یا بطری‌های پلاستیکی را به وسایل جدید تبدیل کرد. با بازیافت کمتر زباله تولید می‌کنیم و منابع طبیعی زمین را حفظ می‌کنیم. حتی بعضی وقت‌ها می‌توانیم خودمان با وسایل دورریختنی کاردستی‌های قشنگ بسازیم. در این بخش یاد می‌گیریم که بازیافت چطور به محیط زیست کمک می‌کند و ما چگونه می‌توانیم در این کار مفید باشیم.

چطور در خانه و مدرسه مراقب محیط زیست باشیم؟

خانه و مدرسه بهترین جاهایی هستند که می‌توانیم از طبیعت مراقبت کنیم. می‌توانیم در خانه لامپ‌ها را خاموش کنیم وقتی لازم نیست از وسایل الکترونیکی زیاد استفاده نکنیم و زباله‌ها را تفکیک کنیم. در مدرسه می‌توانیم در پاک‌سازی حیاط یا باغچه کمک کنیم از دفترهای قدیمی استفاده کنیم یا با دوستان‌مان درباره محیط زیست حرف بزنیم. این کارها کوچک هستند ولی وقتی همه با هم انجام‌شان دهیم نتیجه بزرگی خواهد داشت. در این بخش ایده‌هایی برای کارهای روزمره می‌دهیم که به محیط زیست کمک می‌کنند.

نتیجه گیری

دوستان کوچک من همان‌طور که دیدید مراقبت از محیط زیست کار سختی نیست. فقط کافی است هر روز تصمیم بگیریم که یک کار خوب برای طبیعت انجام دهیم. شاید امروز شیر آب را محکم ببندیم فردا درختی بکاریم و پس‌فردا به یک پرنده آب بدهیم. زمین خانه ماست و ما باید مثل یک دوست خوب از آن محافظت کنیم. اگر همه ما از همین امروز شروع کنیم آینده‌ای روشن و پر از رنگ برای خودمان و تمام موجودات زمین خواهیم ساخت. بیایید با هم قول بدهیم که مراقب زمین زیبای‌مان باشیم.
منابع

• کتاب کودکانه «دوست من زمین» نوشته الیزابت سوبل
• وب‌سایت کودک و محیط زیست www.kidsforsavingearth.org
• سازمان حفاظت محیط زیست ایران – بخش آموزش کودکان
• کتاب «محیط زیست برای کودکان» ترجمه ناهید سلیمی
• ویکی‌پدیا – محیط زیست

محیط زیست خانه‌ی دوم ما – مقاله‌ای آموزشی برای کودکان ۷ تا ۱۲ سال (مقاله 5)

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که زمین خانه‌ی ماست و باید از آن مراقبت کنیم؟ محیط زیست همان جایی‌ست که ما در آن زندگی می‌کنیم؛ پر از درختان حیوانات آسمان آب خاک و هوا. این محیط برای ادامه زندگی سالم ما بسیار مهم است. این مقاله برای کودکان عزیز ۷ تا ۱۲ سال نوشته شده تا با زبان ساده و شیرین با محیط زیست آشنا شوند و یاد بگیرند که چگونه از آن مراقبت کنند. با هم سفری به دنیای سبز طبیعت خواهیم داشت تا یاد بگیریم که چطور می‌توانیم زمین را شاداب‌تر و سالم‌تر نگه داریم.
فهرست مقاله

• محیط زیست یعنی چه؟
• چرا باید از محیط زیست محافظت کنیم؟
• چه چیزهایی به محیط زیست آسیب می‌زنند؟
• ما کودکان چگونه می‌توانیم به محیط زیست کمک کنیم؟
• داستان‌هایی واقعی از کودکانی که دوستدار طبیعت‌اند

محیط زیست یعنی چه؟

محیط زیست یعنی همه‌چیزهایی که دور و بر ما هستند. وقتی به پارک می‌رویم درخت‌ها گل‌ها پرندگان آسمان آبی و حتی خاک زیر پایمان همه جزئی از محیط زیست‌اند. خانه‌ی ما مدرسه خیابان‌ها کوه‌ها و دریاها همه بخشی از این دنیای بزرگ‌اند. محیط زیست فقط برای ما نیست؛ حیوانات گیاهان حشرات و حتی میکروب‌های کوچک هم در این محیط زندگی می‌کنند. هر چیزی که به زندگی ما کمک می‌کند از محیط زیست می‌آید: مثل آبی که می‌نوشیم هوایی که نفس می‌کشیم و غذایی که می‌خوریم. اگر این محیط آلوده شود یا آسیب ببیند زندگی همه ما هم سخت می‌شود. پس باید یاد بگیریم که محیط زیست را خوب بشناسیم تا بتوانیم از آن محافظت کنیم.در بعضی کشورها به محیط زیست بیشتر اهمیت داده می‌شود. آن‌ها در خیابان‌ها سطل زباله برای بازیافت دارند مدارس‌شان برنامه‌های محیط‌زیستی دارند و بچه‌ها یاد می‌گیرند چطور درخت بکارند یا زباله‌ها را تفکیک کنند. اگر ما هم از کودکی با این مفاهیم آشنا شویم می‌توانیم آینده‌ای سبزتر بسازیم. شناخت محیط زیست اولین قدم برای حفظ آن است.

چرا باید از محیط زیست محافظت کنیم؟

همان‌طور که از خانه‌ی خود مراقبت می‌کنیم باید از محیط زیست هم مراقبت کنیم چون خانه‌ی بزرگ‌تری برای همه ماست. اگر در خانه آشغال بریزیم آن‌جا آلوده می‌شود و مریض می‌شویم. محیط زیست هم همین‌طور است. اگر به آن آسیب بزنیم هوای آلوده می‌شود درختان خشک می‌شوند رودخانه‌ها پر از زباله می‌شوند و حیوانات دیگر نمی‌توانند زندگی کنند. این آسیب‌ها کم‌کم به خود ما هم برمی‌گردد و ممکن است باعث بیماری کمبود آب گرمای زیاد هوا و حتی گرسنگی شود.علاوه بر این مراقبت از طبیعت باعث شادی و آرامش می‌شود. وقتی در پارک قدم می‌زنیم و صدای پرندگان را می‌شنویم حس خوبی به ما دست می‌دهد. اگر از محیط زیست مراقبت نکنیم دیگر پارک زیبایی برای بازی یا جنگلی برای گردش باقی نمی‌ماند. پس با مراقبت از آن هم زندگی خود را بهتر می‌کنیم و هم به حیوانات و گیاهان کمک می‌کنیم که در آرامش زندگی کنند.

چه چیزهایی به محیط زیست آسیب می‌زنند؟

یکی از مهم‌ترین چیزهایی که به محیط زیست آسیب می‌زند زباله‌ها هستند. وقتی بطری‌های پلاستیکی پاکت‌های چیپس یا کاغذها را در طبیعت رها می‌کنیم این زباله‌ها به جان زمین آسیب می‌زنند. بعضی از آن‌ها صدها سال طول می‌کشد تا از بین بروند. حیوانات ممکن است این زباله‌ها را بخورند و مریض شوند یا حتی بمیرند. همچنین خودروها و کارخانه‌ها با دودهای سمی هوا را آلوده می‌کنند و باعث گرم شدن زمین می‌شوند.یکی دیگر از چیزهای خطرناک قطع درختان است. درخت‌ها هوای پاک تولید می‌کنند و به ما سایه می‌دهند. وقتی درخت‌ها بریده می‌شوند حیوانات بی‌خانمان می‌شوند و هوای کره زمین بدتر می‌شود. حتی استفاده زیاد از آب و برق هم می‌تواند به محیط زیست آسیب بزند. چون تولید آن‌ها انرژی زیادی می‌برد و این انرژی اغلب از سوزاندن سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید که باعث آلودگی می‌شود. شناخت این عوامل به ما کمک می‌کند تا عادت‌های نادرست را کنار بگذاریم.

ما کودکان چگونه می‌توانیم به محیط زیست کمک کنیم؟

شاید فکر کنید فقط بزرگ‌ترها می‌توانند از محیط زیست مراقبت کنند ولی این‌طور نیست. کودکان هم نقش بزرگی دارند. مثلا وقتی در پارک بازی می‌کنید اگر زباله‌ای دیدید آن را بردارید و در سطل زباله بیندازید. می‌توانید در خانه زباله‌ها را تفکیک کنید: مثلا کاغذها را جدا کنید تا بازیافت شوند. همچنین می‌توانید با پدر و مادرتان درباره کاشت یک درخت یا گیاه صحبت کنید. داشتن یک گلدان در خانه هم کمک بزرگی‌ست!یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید انجام دهید خاموش کردن چراغ‌ها و لوازم برقی زمانی‌ست که استفاده نمی‌کنید. هنگام مسواک زدن شیر آب را ببندید. حتی می‌توانید در مدرسه با دوستان‌تان یک گروه دوست‌داران طبیعت بسازید و فعالیت‌هایی مثل جمع‌آوری زباله ساخت کاردستی با مواد بازیافتی یا آموزش به دیگران انجام دهید. این کارها هم سرگرم‌کننده هستند و هم به زمین عزیزمان کمک می‌کنند.

داستان‌هایی واقعی از کودکانی که دوستدار طبیعت‌اند

در یکی از شهرهای ایران دختربچه‌ای به نام «نورا» با دوستانش تصمیم گرفتند هر هفته یک ساعت از وقتشان را صرف تمیز کردن پارک محله کنند. آن‌ها دستکش و کیسه زباله برداشتند و با لبخند زباله‌ها را جمع کردند. بعد از چند هفته پارک تمیزتر شد و بچه‌های بیشتری برای بازی آمدند. شهرداری هم برای تشویق آن‌ها یک تاب جدید در پارک نصب کرد. این کار کوچک نورا و دوستانش تغییر بزرگی در محله‌شان ایجاد کرد.در یک کشور دیگر پسری به نام «کارلوس» یک کمپین مدرسه‌ای راه انداخت. او از بچه‌ها خواست تا هرکدام در خانه فقط یک لامپ کم‌مصرف نصب کنند. با گذشت یک ماه برق کمتری مصرف شد و والدین هم خوشحال شدند چون قبض برق‌شان کمتر شده بود. این‌ها نشان می‌دهد که کودکان می‌توانند قهرمانان محیط زیست باشند. شما هم می‌توانید داستان قهرمانی خودتان را بسازید. فقط باید از همین امروز شروع کنید!

نتیجه گیری

محیط زیست گنجی است که همه ما در حفظ آن نقش داریم حتی شما کودکان عزیز. شناخت طبیعت مراقبت از آن و انجام کارهای کوچک اما مؤثر باعث می‌شود دنیای بهتری داشته باشیم. با یاد گرفتن این نکات از کودکی می‌توانیم در آینده شهرهایی تمیزتر هوایی سالم‌تر و طبیعتی شادتر داشته باشیم. فراموش نکنیم که آینده زمین به دست شما سپرده شده است. بیایید با هم قول بدهیم که محیط زیست را دوست بداریم از آن مراقبت کنیم و به دیگران هم بیاموزیم.
منابع

• https://www.unep.org/explore-topics/environmental-rights-and-governance/what-we-do/education
• https://kids.nationalgeographic.com
• https://www.epa.gov/students
• کتاب «محیط زیست برای کودکان» – نشر محراب قلم
• سایت سازمان حفاظت محیط زیست ایران – www.doe.ir